In het interview met Van Dissel werd niet over de aerosolen gesproken, maar wel over de Omikron-lockdown. Zijn toelichting laat zien hoe pover de kwaliteit was van het adviseringsproces van RIVM/OMT. Relevante informatie werd niet verzameld, er werd van de meest negatieve scenario's uitgegaan, ook als de kans op het uitkomen van die scenario's nihil was.
Lees volledig artikel: De niet gestelde vragen aan Van Dissel
De niet gestelde vragen aan Van Dissel
Afscheidsinterview
Donderdag plaatste De Volkskrant een interview van Maarten Keulemans met Jaap van Dissel. Ter gelegenheid van zijn afscheid van het RIVM. Een interview waarin veel niet gevraagd werd en Van Dissel een veelbetekenend antwoord gaf op de vraag over de laatste lockdown.
Voorafgaande aan het interview kreeg ik tot mijn verbazing een mail van Maarten met de vraag of ik misschien vragen had, die hij aan Van Dissel zou kunnen stellen. Ik maakte van de gelegenheid gebruik en ik stelde hem vier vragen voor. Helaas is daar maar één van gesteld.
Niet over aerosolen
Twee vragen die ik hem suggereerde gingen over aerosolen. Ik lichtte mijn vragen toe, maar dit was de kern:
- Hoe kan het dat Van Dissel/RIVM/OMT/WHO zo lang de belangrijke rol van de verspreiding door de lucht negeerden of downplayden?
- Hoe kijkt Van Dissel terug op zijn argumentatie in augustus 2020 bij de toelichting aan de kamercommissie, toen hij over aerosolen aan Fleur Agema het antwoord gaf, dat in april/mei de cijfers in Nederland fors terugliepen zonder dat er van aerosolen was uitgegaan, dus aerosolen waren niet belangrijk geweest. (Terwijl bij die maatregelen bijeenkomsten waren verboden en aerosolen minder kans kregen, en dat de terugloop van besmettingen na half april ook sterk samenhingen met het seizoen).
Dat beide vragen niet door Keulemans gesteld zijn, wist ik al van tevoren. Want ik kreeg als antwoord van hem de suggestie om Van Dissel zelf een keer te interviewen.
Ook de derde vraag werd helaas niet gesteld:
3. Bij de adviezen, die er door RIVM/OMT werden gegeven, was men vooral/louter gericht op het verminderen van de druk op de IC’s. Even los van het al dan niet effect van die maatregelen in het licht van de doelstelling en ook afgezien van de maatschappelijke gevolgen: Die maatregelen hadden ook gevolgen voor de fysieke en mentale gezondheid van Nederlanders. Vindt hij als hij erop terugkijkt dat hij en het OMT bij hun adviezen daar voldoende rekening mee hebben gehouden? En zeker ook in relatie tot het feit dat van diverse maatregelen het gewenste effect van tevoren onduidelijk was (zoals bijvoorbeeld de avondklok).
De vierde vraag werd wel gesteld en het is de moeite waard om wat dieper op het antwoord van Van Dissel in te gaan.
De Omikron-lockdown
Dit is de vraag die ik suggereerde:
4. Ten slotte over de laatste lockdown. Degenen die de ontwikkelingen in Zuid-Afrika goed volgden (zoals ik) hoorde al van de artsen daar begin december 2021 dat Omikron wel veel besmettelijker was, maar veel minder ziekmakend. Het RIVM kwam half december met een model, dat wel uitging van het veel besmettelijker, maar ook met het sterk ziekmakende van Delta. Op basis daarvan waren de scenario’s gitzwart. Toen half december besloten werd tot een lockdown (de enige in Europa) waren de ziekenhuiscijfers aan het dalen na een piek rond 1 december. Men had mede daardoor ook kunnen besluiten nog even te wachten (omdat de druk aan het afnemen was) en dan een beter gevoel te krijgen over het ziekmakende aspect van Omikron.
Terwijl bijvoorbeeld de lockdown voor de tweede keer zorgde dat de schoolkinderen niet de laatste (leuke) dagen op school konden vieren. Maar toch werd weer een lockdown geadviseerd. We waren het enige land in Europa dat toen een lockdown organiseerde (die uiteindelijk nog 4 weken duurde, voordat het werd verminderd/opgeheven.) Met scenario’s die de plank dus volledig missloegen omdat Omikron veel minder ziekmakend was. (Wat men had kunnen weten door de info uit Johannesburg).
Als hij daarop terugkijkt, vindt hij dat ze toen anders hadden moeten adviseren. Zeker met de kennis die men toen al had kunnen hebben, want ik had deze kennis ook al op mijn site gezet op basis van de berichten uit Zuid-Afrika.
Dit staat over het onderwerp in het interview:
Zo werd de vraag gesteld: Het einde van de pandemie verliep rommelig. Opeens gingen we, als enige land van Europa, nogmaals in lockdown. Vanwege de omikronvariant, die veel minder schadelijk bleek?
En dit was het antwoord:‘Achteraf kun je zeggen dat als we die informatie hadden gehad, we op dat moment waarschijnlijk hadden gezegd: nou jongens, er komt er nu één aan, daar hadden we eerder voor getekend. Maar die informatie hadden we niet. Ik herinner me nog goed dat we videoconferenties hadden met onze collega’s in Zuid-Afrika. We hadden natuurlijk allemaal dezelfde vraag: is deze variant milder? Wat staat ons te wachten? Maar het was helemaal niet zo duidelijk.
‘Terugkijkend kun je zeggen dat ons advies voorzichtig is geweest. Maar niet onberedeneerd. Eerdere varianten hadden ons steeds in heftiger vaarwater gebracht. En de landen om ons heen zaten op dat moment veel ruimer in hun jasje dan wij, met meer lege bedden.’
Hij had het wel kunnen/moeten weten
Juist als je goed weet wat er in die periode aan de hand was, besef je hoezeer Van Dissel met dit antwoord laat zien hoe slecht hij en zijn collega’s met hun adviezen bezig zijn geweest en zorgden voor een lockdown (van vier weken) beginnend op 19 december 2021..
Daarom even kort de geschiedenis:
Eind november 2021 was er een nieuwe variant in Johannesburg opgedoken, die de naam Omikron kreeg. Vrijwel direct werd vanuit Johannesburg gemeld dat het een stuk besmettelijker variant was, maar het leek beduidend minder ziekmakend.
Dit stond in het artikel op 10 december van Herman Steigstra op onze site:
- Extra besmettelijkheid: 50%
- Minder ziekmakend: 75%
Niet in het openbaar zeggen
Maar het is interessant om dit interview van het hoofd van de gezondheidsdienst uit Johannesburg terug te lezen, dat ze in februari 2022 gaf: zij vertelde dat zij duidelijk vaststelde dat Omikron veel minder ziekmakend was dan de Delta variant. Maar dat er vanuit Europa door politici en wetenschappers tegen haar gezegd werd dat ze niet in het openbaar mocht zeggen dat de nieuwe variant veel milder was.
Op 16 december maakte ik in een artikel gehakt van de prognoses van het RIVM, op basis waarvan tot een lockdown werd besloten. Van Dissel had aan de kamer verteld dat in het meest optimistische scenario er 100 tot 125 mensen per dag op de IC’s zouden komen (dat waren echte cijfers van eind maart 2020). Het meest pessimistische scenario kwam op 400 IC-opnames per dag (in werkelijkheid daalde de IC-bezetting vanaf begin december 2021 continu).
In mijn artikel van 16 december schreef ik o.a. dit: Gisteren was er het tweede gesprek over Omikron tussen Dr. Mobeen Syed en Prof. Terrence Kommal uit Gauteng. Met actuele data, goede data-interpretatie en verslag van zijn ervaringen in ziekenhuizen en met dokters die daar werken. Het is een video van 1 uur die alle OMT-leden, voorafgaande aan hun bespreking morgen, verplicht zouden moeten bekijken. Daarnaast zou het gesprek ook getoond moeten worden aan de kabinetsleden en de Tweede Kamercommissie.
Want deze video laat klinkklaar zien hoeveel minder ziekmakend Omikron was. En dat het meest optimistische scenario van het RIVM een factor 5 keer zo negatief was dan de werkelijkheid was. Dit was een grafiek van overlijdensgevallen op dat moment. Veel lager dan een half jaar eerder, terwijl het aantal infecties wel even hoog was. Dit is een duidelijk bewijs van de veel minder ziekmakendheid van Omikron.
Bewijzen
Op 18 december schreef ik een uitgebreid artikel “Op weg naar een paniek-lockdown”. Daarin schreef ik over die stevige bewijzen dat Omikron veel minder ziekmakend was en het scenario van het RIVM veel te negatief was.
Maar er was nog iets anders belangrijks aan de hand. Het aantal infecties in Nederland was vanaf eind november aan het dalen en de ziekenhuisopnames volgden dat patroon een week later ook. Dit zijn de besmettingscijfers tot en met half december.
Dat betekende dat er voor Van Dissel c.s. voldoende speelruimte was om nog even te wachten met het nemen van extra maatregelen, zoals de lockdown. Want de ziekenhuisbezetting was aan het dalen en zou (gezien het feit dat een ziekenhuisopname gemiddeld 9 dagen na de infectie zou volgen), zeker nog tot eind van het jaar aanhouden.
Dan zou er voldoende tijd geweest zijn om een hardere bevestiging te krijgen dat Omikron een stuk minder ziekmakend was. Dat was precies wat ik in mijn artikel op 18 december 2020 geschreven had.
Maar Van Dissel en het OMT hielden het zwarte scenario van het RIVM-model en zorgden ervoor dat Nederland als enige Europese land een lockdown kreeg, met alle gevolgen van dien.
Een totaal onnodige lockdown, waarvan Van Dissel in zijn positie (en de OMT-leden) ook half december 2021 hadden kunnen besluiten dat het niet ingevoerd zou hoeven te worden.
Maar bij alle afwegingen (vanaf maart 2020) werd nooit rekening gehouden met de nadelen van maatregelen en werd altijd een veel te zwart scenario geschetst. Zodat de angst niet alleen onder een groot deel van de bevolking overheerste, maar ook onder leden van het kabinet, de kamerleden en de media. Maar dat wordt Van Dissel noch voorgelegd, noch nagedragen.
U heeft zojuist gelezen: De niet gestelde vragen aan Van Dissel
Volg Maurice de Hond op X | Facebook | LinkedIn | YouTube
Blijf onbeperkt toegang houden tot alles wat Maurice.nl te bieden heeft. Klik hier om lid, abonnee, vriend en bondgenoot te worden.
