Al een tijd is er iets bijzonders aan de gang met de oversterfte. De gemelde 850 extra doden in week 45 door het CBS zorgde voor het eerst echte belangstelling in de media. Maar onterecht werd het toegeschreven aan Covid-19. Intensief onderzoek naar een verklaring is urgent nodig.
Lees volledig artikel: Strijd om de oversterfte is ontbrand
i.s.m. Anton Theunissen (Virusvaria)
Al sinds de zomer aan de gang
Cijferfanatici (zoals ik er één van ben) houden al een tijd de opmerkelijke ontwikkelingen van de oversterfte in de gaten in het verloop van dit jaar. De oversterfte is het aantal doden dat er in één week meer valt dan volgens de prognoses van de landelijke statistische organisaties (in Nederland het CBS). Natuurlijk fluctueren de cijfers per week, maar dan bewegen ze zich doorgaans rondom de verwachte cijfers. Maar als de cijfers boven een bepaalde grens uitkomen, dan wordt dat als een belangrijk signaal gezien en een verklaring gezocht.
Zo was er vorig jaar half augustus ineens oversterfte. Die hing samen met de hittegolf en dan is er vaak sprake van een oversterfte.
Na een periode van oversterfte wegens een griepepidemie (zoals in 2018) volgt er vaak een periode van ondersterfte. Het overlijden is door de epidemie als het ware vervroegd.
Dit jaar was het opmerkelijk dat in veel landen al sinds begin van de zomer, de echte sterfte vrijwel elke week duidelijk boven de verwachte sterfte lag. Maar doorgaans kwam het niet boven de grens die wordt aangemerkt als “oversterfte”. (Binnen een bepaalde marge wordt het aan toeval toegeschreven).
Oversterfte in andere landen
Op 30 september hebben Anton en ik hier al een artikel aan gewijd met de titel “Over zomersterfte en uitgestelde zorg”. We signaleerden die oversterfte vanaf juni (net zoals in menig ander land), maar trokken geen conclusies over de oorzaak. Het direct overlijden aan Covid-19 was het in ieder geval niet, zoals in het artikel werd aangetoond.
Ondanks het feit dat die oversterfte in veel landen te zien was en ook door andere mensen werd gesignaleerd, was er in de traditionele media geen aandacht voor. De Spaanse Jose Gefaell heeft een speciale dropbox gemaakt, waarin de oversterfte te zien is in een groot aantal landen.
Dit is het plaatje van Nederland
850 in een week meer
Maar nu is week 45 net door het CBS bekendgemaakt. Die kwam niet uit op de verwachte 2900, maar het waren er 850 meer. Dit ligt in de buurt van de cijfers van het begin van het jaar, toen we in onze tweede golf zaten. Daarna hebben we die hoge cijfers niet meer gehad.
En ja hoor, De Volkskrant nam deze informatie over. Eindelijk aandacht voor dit onderwerp.
En wat gebeurde er: In de eerste versie van het artikel in De Volkskrant stond pontificaal dat deze oversterfte geheel toe geschreven kon worden aan Covid-19!!
Tekst werd aangepast
Het CBS nam afstand van deze interpretatie van de cijfers en de tekst werd door De Volkskrant aangepast. De kop werd veranderd en in de tekst stond nu “er overlijden in Nederland waarschijnlijk veel meer mensen aan Corona dan door het RIVM wordt gerapporteerd”.
Het Eucalyptisch Genootschap volgt de oversterfte al maanden op de voet en van hen is deze grafiek voor Nederland. De blauwe lijn is de oversterfte per week minus de aan Covid-19 overledenen volgens opgave van het RIVM. De rode stippellijn laat zien dat sinds week 26 sprake is van een gestage stijging, met een nieuwe piek in week 45.
Vanuit Euromomo-cijfers kan opgemaakt worden dat die trend over heel Europa (28 landen) samen ook zichtbaar is. Dat kan maar zeer ten dele door Covid zijn geweest want in de zomermaanden heerste het niet zo in Europa. Plus dat Anton Theunissen al veel eerder aangaf dat er in Nederland niet veel meer oversterfte is dan wat er door het RIVM aaan Covid-19 wordt opgegeven.
Dit is het totalcijfer voor die 28 Europese landen samen vanaf week 24.
En het patroon van die oversterfte is dus ook zichtbaar in leeftijdsklassen waar Covid-19 niet voor veel overlijdensgevallen zorgt.
Nu zijn er mensen die de oversterfte vooral koppelen aan de vaccinatie. Bij voorbeeld door deze wel zeer sprekende grafiek uit Schotland.
De lijnen zijn de cumulatieve oversterfte per leeftijdsgroep. De lijn van de groep van 85+ ging het eerst stijgen, daarna die van 75-84, vervolgens 65-74 en daarna 45-64.
Hoeft geen oorzakelijke verband te zijn
Het lijkt een samenhang te hebben met de fasering van de vaccinatie naar leeftijd (van oud naar jong). Maar het zegt nog niet dat er een oorzakelijk verband moet zijn. Er kan ook een indirecte samenhang zijn.
Besef bij voorbeeld dat uitgestelde zorg ook zijn tol zal eisen.
Deze grafiek van Nederland van het Eucalyptisch genootschap suggereert ook een samenhang tussen de vaccinatiegraad en die oversterfte.
Maar die samenhang hoeft er dus niet te zijn, of die samenhang kan op een indirecte wijze plaats hebben gevonden.
Waarom niet alle hens aan dek?
Het is een belangrijke ontwikkeling, waarvan je zou denken dat die snel en aandachtig bestudeerd gaat worden. Maar het lijkt er echter op dat tot nu toe die ontwikkeling van de oversterfte niet is opgevallen of althans niet tot een diepgaande analyse heeft geleid.
Het is namelijk niet uitgesloten dat vaccinatie daar direct of indirect een (grote) rol bij heeft gespeeld. En die kennis zouden we zo snel mogelijk moeten kunnen verkrijgen in relatie tot het toekomstig beleid. En de besluitvorming rondom het vaccineren en het vaccineren van kinderen.
Maar het onderwerp is tot dusverre niet echt op de agenda terecht gekomen (niet in Nederland en niet in het buitenland). En als een krant als De Volkskrant er wel aandacht aan schenkt, dan wordt a bout portant die oversterfte op het conto van Covid-19 geschoven.
Zodat dit “vuiltje” weer eenvoudig weggewerkt kan zijn en de krant zich weer alleen kan richten op het gevaar van Covid-19.
Eigen conclusies trekken
Juist omdat men niet nieuwsgierig lijkt te zijn naar de oorzaken van deze belangwekkende ontwikkelingen rondom het overlijden in Nederland, is het begrijpelijk dat steeds meer mensen daar hun eigen conclusies aan verbinden.
Bij gebrek aan de echte complete data maak ik hier geen conclusies, maar het is te hopen dat dit onderwerp ook in de Tweede Kamer hoog op de agenda komt.
Anton heeft op basis van de cijfers zijn eigen website een stuk hierover geschreven en zijn eigen conclusies getrokken. Die treft u hier aan.
Steun onze site om ook deze informatie boven tafel te krijgen en te agenderen. Klik hier voor een kleine donatie.
