Na drie maanden Omikron kan de balans opgemaakt worden. De patronen van deze nieuwe variant (ook van de tweede versie B.A.2.) worden steeds duidelijker en de gunstigere gevolgen ook. Misschien moeten we ons grotere zorgen maken om wat er elders in Europa gebeurt en nog in de gereedschapskist van de regering zit.
Lees volledig artikel: De balans opmaken na 3 maanden Omikron
De balans opmaken na 3 maanden Omikron
De agenda bepaalt de uitkomst
Ook deze Omikron-periode kent het grote probleem dat veel onderzoeken wereldwijd gebeuren met data van bedenkelijke kwaliteit. Vervolgens zien we dat – mede daardoor – degenen die conclusies trekken, dat doen in lijn met hun agenda. En die agenda kan uiteenlopen van “vaccinaties zijn veilig en onze redding” tot “vaccinaties zijn zeer onveilig en beschermen niet”. Juist daardoor is het zo moeilijk om aan de weet te komen hoe het nu echt zit.
Onderzoek RIVM
Een goed voorbeeld van hoe de agenda de uitkomsten bepaalt is het recente onderzoek van een groot aantal RIVM-medewerkers van ruim een maand geleden. Daarin werd op basis van de vastgestelde positieve GGD-testen van een aantal maanden en de vaccinatiestatus van de positief getesten, de mate van bescherming van het vaccin berekend.
Daarbij gingen ze volledig voorbij aan de mogelijkheid dat gevaccineerden en ongevaccineerden een ander testregime volgen. Daardoor kun je de cijfers van die twee groepen niet met elkaar vergelijken. Maar die cijfers die eruit kwamen, pasten in de agenda van het RIVM en dus werd het onderzoek gepubliceerd. Cijfers, die fors verschillen van die in diverse andere landen, waar de data-verzameling anders verloopt.
Door internationale vergelijkingen kan er wel een betere indruk worden gegeven van de werkelijke situatie, maar ook daar zit je met de problematiek van de kwaliteit van de data. Onderzoeken in sommige landen springen er wat betreft kwaliteit een stuk boven uit. Dat is vooral het geval in landen waar veel data beschikbaar zijn vanuit grote gezondheidsorganisaties (hetzij nationaal, zoals in Engeland en Qatar, hetzij van een paar hele grote organisaties met veel informatie, zoals in Israël).
Bij de internationale vergelijkingen op dit moment valt op hoe in Oost-Azië en Nieuw-Zeeland de cijfers van de infecties sterk oplopen, maar dat er wel grote verschillen zijn in overlijdensgevallen tussen de verschillende landen.
Interessante data
Mede door drie grote onderzoeken, die recent zijn verschenen in Qatar, is toch een goede indruk te geven van de impact van Omikron (met de twee hoofdvarianten B.A.1. en B.A.2). Dit zijn de onderzoeken (1), (2) en (3). Vooral het tweede onderzoek is heel interessant. Daaruit blijkt dat de duur en de intensiteit van de bescherming via infectie beduidend beter is dan via vaccinatie.
Die laatste neemt namelijk in de tijd sneller af en beschermt ook minder tegen andere varianten. Het probleem bij het verder goed uitgevoerde onderzoek in Qatar is dat de bevolking daar gemiddeld veel jonger is dan in Nederland. Mede daardoor zal ook het aantal ernstig zieken en doden zo laag zijn geweest.
Vanuit de ziekenhuis- en IC-opnames in Nederland kan een indruk worden gegeven van de mate van ziekmakendheid van Omikron t.o.v. de vorige varianten. Als je naar de huidige ratio kijkt tussen IC-bezetting en ziekenhuisbezetting, dan is het bij Omikron een factor 4 keer zo laag dan het bij Delta was. Dus van iedereen die nu in het ziekenhuis wordt opgenomen komt nog maar 8% op de IC’s.
De ratio tussen geïnfecteerden en ziekenhuisopnames is een lastiger zaak. Dat is vanwege het feit dat we alleen weten hoeveel geïnfecteerden er zijn die via testen bij het RIVM terecht komen, maar niet het totaal aantal in de bevolking. Bovendien maakt het veel uit wat de leeftijdsverdeling is van de positief getesten. Maar als je daar even aan voorbij gaat, dan zien we aan ziekenhuisopnames tijdens de Omikron periode een factor 7 verschil met vier maanden geleden.
Mijn conclusies
Ik heb contact met een aantal huisartsen en die melden mij dat het grote verschil tussen de Omikron-golf en de golven ervoor is, dat bij de infectie met de vorige varianten een risico bestond dat (doorgaans na ongeveer een week) er iets ingrijpends gebeurde. Dit was onder andere vast te stellen via een forse daling van het zuurstofgehalte in het bloed, waardoor acute opname in het ziekenhuis noodzakelijk was. Dat verloop heeft een Omikron-infectie niet. Maar wat wel het geval is (en wat je nu in Nederland ook wel ziet gebeuren) is dat als je oud bent en een fragiele gezondheid hebt, het ziek worden fataal kan aflopen.
Op basis van de studies en artikelen, die ik gelezen heb en waar ik waarde aan hecht, trek ik de volgende conclusies:
– De vaccinaties bieden maar kort een – beperkte – bescherming tegen infectie door de Omikron variant. Na twee of drie maanden is die bescherming voorbij (en wordt in sommige landen dan zelfs negatief ).
– Zowel de twee vaccinaties als de booster bieden wel een langere bescherming tegen ziekenhuisopnames en overlijden. Maar ook die loopt in de tijd terug. Bij ouderen is die bescherming duidelijk slechter en korter dan bij jongeren.
– Hoezeer men dat ook probeert te ontkennen, brengt vaccinatie ook risico’s met zich mee. Maar hoe hoog die risico’s zijn (en wat dat betekent op langere termijn) kan niet goed kwantitatief vastgesteld worden. Mede daardoor is het ook niet echt mogelijk om per leeftijdscategorie en gezondheidssituatie een goede afweging te maken van het voordeel of nadeel van vaccinatie. Doordat Omikron dus fors milder is dan zijn voorgangers zal die afweging ook een andere uitkomst hebben dan enkele maanden geleden. Maar dat wetende vind ik deze oproep van VWS in de afgelopen dagen zo schokkend:
– Ja, er is zeker sprake van LongCovid. Maar ook hier kan het echte percentage niet vastgesteld worden, mede door de invloed van de eigen agenda’s van degenen die met de data aan de slag zijn. Het lijkt er wel op dat het aandeel LongCovid onder degenen die geïnfecteerd raken met Omikron een stuk lager is in lijn met het andere verloop van de ziekte.
– De explosieve stijgingen van het aantal positief getesten in Oost-Azië en Nieuw-Zeeland geven een sterk verschillend patroon aan overlijdensgevallen. In Hong Kong zijn de cijfers veel hoger dan in Zuid-Korea en die zijn weer een stuk hoger dan in de andere landen. Dat lijkt samen te hangen met de vaccinatiegraad van de oudste leeftijdsgroepen en de gebruikte vaccinatie.
– Uit de eerste onderzoeken uit Israël t.a.v. het effect van de vierde prik (de tweede booster) komt naar voren dat het effect een stuk lager is dan van de vaccinaties ervoor.
Wat zou dit moeten betekenen?
Ik ben blij dat in Nederland eind februari de juiste conclusies zijn getrokken over de ontwikkelingen met de Omikron-variant. Het had al twee maanden daarvoor kunnen gebeuren, maar als je ziet wat op dit moment nog in Duitsland aan de hand is, dan overheerst nu de tevredenheid. Ik zag hoe Minister Lauterbach bezig was de afgelopen week in de Bundesdag en dan heb ik het gevoel dat ik naar een soort persiflage kijk. (Besef dat alle leden in het parlement een N95 mondkapje dragen, en dat als men interrumpeert, ze dat mondkapje moeten ophouden op straffe van verwijdering).
Echter, we weten maar al te goed dat de Nederlandse gereedschapskist nog gevuld is met o.a. de coronatoeganspas en dat in de EU, die digitale coronapas verlengd is met een jaar.
Zolang de ontwikkelingen zo gunstig zijn als nu (deze week zien we weer een daling van de positief getesten met 30%) zullen we onze vrijheden in Nederland kunnen blijven behouden. Maar wat kan er in de komende tijd en het najaar gebeuren en welke reacties zullen er dan komen?
Daar kom ik in een volgend artikel op terug.
U heeft zojuist gelezen: De balans opmaken na 3 maanden Omikron.
Volg Maurice de Hond op Twitter | Facebook | LinkedIn | YouTube.
Steun onze site met af en toe een (kleine) donatie. Klik hier.
