De actuele vaccinatiegraad van de opgenomen patiënten in de ziekenhuizen is blijkbaar een soort staatsgeheim. Dat laat weer zien dat data tijdens deze crisis niet worden gebruikt om te informeren en op basis daarvan de beste keuzes te maken. Zeker als je de data uit het buitenland ziet, besef je welke impact die data zouden (moeten) hebben op de huidige besluitvorming.
Lees volledig artikel: De ziekenhuiscijfers zijn blijkbaar staatsgeheim
De ziekenhuiscijfers zijn blijkbaar staatsgeheim
De slag rondom de ziekenhuiscijfers
Wat zich de afgelopen paar dagen heeft afgespeeld rondom de vaccinatiestatus van de patiënten opgenomen in de ziekenhuizen is een volgende beschamend hoofdstuk. En dan hebben we het over een hoofdstuk uit het vermoedelijk nog lang niet dichtgeslagen ‘boek’ rondom het verkrijgen van goede data waarop vervolgens de juiste beslissingen kunnen worden genomen of te beoordelen of de juiste beslissingen genomen kunnen worden.
Cijfers en onderzoeken uit het buitenland, zoals uit Engeland, België en Zweden laten zien dat naast een dalende bescherming van vaccinatie tegen infectie er ook sprake is van een dalende bescherming van vaccinatie tegen ziekenhuisopnames. Met name is dat het geval bij de oudste leeftijdsgroepen (boven de 70 jaar). Die zijn zowel het meest kwetsbaar als het eerste gevaccineerd.
Bescherming verdwenen
In dit aparte artikel treft u cijfermatige onderbouwing en de bronnen, die als basis dienen voor de rest van dit artikel.
In Engeland, waar men ongeveer twee maanden voorlag met vaccineren, zien we dat de bescherming tegen besmetting voor vrijwel alle gevaccineerde leeftijdsgroepen verdwenen is. De bescherming tegen ziekenhuisopnames en sterfte is ook dalende in de tijd, maar die daling gaat langzamer. Maar wel kun je zien dat bij de oudste leeftijdsgroepen het aandeel gevaccineerden onder de ziekenhuisopnames al boven de 80% ligt. (Dat betekent nu nog steeds dat de gemiddelde gevaccineerde oudere minder kans op ziekenhuisopnames heeft dan een gemiddelde ongevaccineerde oudere. Maar de daling van die bescherming in de tijd is wel duidelijk en voor bepaalde subgroepen van die ouderen gaat dat sneller dan voor andere subgroepen).
Onder druk
Nu België onder druk van politiek en media afgelopen week voor het eerst de cijfers bekend heeft gemaakt, is ook te zien dat daar onder de oudste patiënten het aandeel gevaccineerden duidelijk in de meerderheid is. En zeker gezien de cijfers uit Engeland kan verwacht worden dat in de nabije toekomst een min of meer vergelijkbare trend te zien zal zijn (er kunnen wat verschillen zijn omdat in Engeland meer met Astrazenica is geprikt.)
In Nederland is het RIVM twee keer naar buiten gekomen met cijfers. Eind augustus met een rapport over de periode april-augustus. En op 14 oktober met een rapport over de periode 1 september tot 3 oktober. Dit laatste rapport gaf aan dat van de circa 1400 patiënten die in die periode waren opgenomen in het ziekenhuis 75% ongevaccineerd was en dat was ook het geval bij 80% van de patiënten op de IC’s. De data werden niet beschikbaar gesteld en voor de wijze van aanpak werd verwezen naar het rapport over de periode april-augustus. Ten aanzien van de definitie van wie wel of niet gevaccineerd was, zijn nog wel kanttekeningen te maken, maar dat zal geen enorme gevolgen hebben voor de weergegeven cijfers.
Op 19 oktober verscheen er een artikel in het NRC, waarin vermeld stond dat een bepaalde functionaris van het RIVM elke twee weken op maandag de informatie bekeek van de vaccinatiestatus van de opgenomen patiënten in het ziekenhuis.
Snelle stijging ziekenhuisopnames ouderen
Als je leest dat het RIVM wel elke twee weken beschikt over de cijfers dan vraag je je af waarom die dan niet naar buiten komen. De cijfers die we tot nu toe weten, zijn immers van de periode tussen 1 september en 3 oktober. Niet alleen dat we nu al weken verder zijn, maar er is iets fundamenteels veranderd met de ziekenhuisopnames. Sinds begin oktober is er weer sprake van stijgingen van de ziekenhuisopnames en die stijging is voor het overgrote deel toe te schrijven aan de groep boven de 60 jaar, met een sterk accent op de groep boven de 70 jaar. Terwijl de gemiddelde opnames in september van de 70plussers rond de 10 lag, is dat nu bijna 50.
De oudsten
En dus zien we in oktober een ontwikkeling die in lijn lijkt te zijn met die van België. Dat in Vlaanderen over de periode 12 tot 18 oktober 70% van de patiënten gevaccineerd was, komt vooral door die stijging van de ziekenhuisopnames van de oudsten. Van de groep boven de 65 jaar, die daar in de ziekenhuizen zijn opgenomen, was 82% volledig gevaccineerd. Omdat de vaccinatiegraad 93% is, betekent dat nog steeds dat de kans van de gevaccineerden om in het ziekenhuis terecht te komen duidelijk kleiner is dan van de ongevaccineerden.
Maar juist omdat die groep ongevaccineerden nog maar zo klein is en er ook specifieke gezondheidssituaties een rol kunnen hebben gespeeld bij het niet vaccineren, moet je voorzichtig zijn met de conclusies over de mate van bescherming van de vaccinatie. Wat je wel kunt vaststellen is dat in absolute zin de toevloed aan patiënten komt vanuit de groep oudere gevaccineerden.
Het kan niet anders zijn dat in de laatste paar weken in Nederland het aandeel gevaccineerden onder de nieuwe ziekenhuiopnames fors is gestegen.
Wij mogen het niet weten
Het moet beduidend hoger liggen dan de 25% die het in september is geweest. Wellicht in de buurt van het gemiddelde van België (rond de 50%) of zelfs al meer in de richting van Vlaanderen (rond de 70%).
Maar die cijfers mogen wij en de kamerleden blijkbaar niet weten. Terwijl de laatste cijfers op donderdag 14 oktober zijn gepresenteerd (tot en met 3 oktober) en de functionaris van het RIVM de cijfers blijkbaar iedere twee weken op haar beeldscherm krijgt, zijn de nieuwste cijfers dus op donderdag de 28e oktober niet naar buiten gebracht. (Ondanks het feit, dat, zoals ik van journalisten heb gehoord, dat wel aangekondigd was). En ontraadde gisteravond Minister De Jonge een motie, die om deze cijfers vroeg, met als argument dat dit het vertrouwen in het RIVM zou doen aantasten.
Blijkbaar heeft het OMT gisteren vergaderd zonder deze cijfers en zal het kabinet vandaag/zondag besluiten nemen zonder deze cijfers. En kunnen de Kamer en de burgers dat wat nu besloten gaat worden, niet kunnen evalueren omdat er geen cijfers zijn.
De oorzaak
Het is eenvoudig om aan te geven wat de oorzaak is van het feit dat we data, die een belangrijke rol moet spelen bij -evaluatie van- de besluitvorming, moeten ontberen:
De data zijn door VWS en RIVM altijd gebruikt als middel voor het doel dat men wilde bereiken en niet als informatie op basis waarvan zowel bestuurders als burgers hun oordeel zouden kunnen vormen.
De doelen in de afgelopen twee maanden waren:
- De vaccinatiegraad verder te verhogen.
- De Coronapas in te voeren en het belang ervan te onderstrepen.
En omdat dit de doelen waren en zijn, blijft men hameren op het feit dat slechts een klein deel van de ziekenhuisopnames gevaccineerden betreft en dat onder de positief getesten meer ongevaccineerden dan gevaccineerden zitten. Dan zeg je, zoals De Jonge deed, dat in een ziekenhuis het overgrote deel van de patiënten ongevaccineerd waren en bedden bezet houden van andere patiënten. Er wordt dan een soort virtuele klopjacht gehouden op ongevaccineerden. En dan geef je, zoals het RIVM dinsdag deed, de cijfers van september t.a.v. het aandeel gevaccineerden onder de ziekenhuisopnames van 75%, en niet de actuele cijfers.
Dan kun je, juist op het moment dat er belangrijke beslissingen genomen moeten worden, het niet gebruiken dat de nieuwste cijfers fors anders zijn dan die men tot voor kort heeft gecommuniceerd. En gaat men door met datgene wat men eigenlijk vanaf dag één heeft gedaan, de data gebruiken als een middel om de eigen doelen te bereiken en niet om de informatie te verstrekken, op basis waarvan conclusies kunnen worden getrokken en onderbouwd.
Goede beslissingen op basis van goede data
Als je naar de informatie kijkt uit het buitenland en de data in Nederland, voor zover wel beschikbaar, dan zijn dit de drie belangrijkste problemen:
- De Coronapas vorm een steeds groter risico voor gevaccineerden en ongevaccineerden om geïnfecteerd te worden. Te weten op het moment dat ze via die pas in een ruimte verkeren, waarvan ze denken dat ze wel veilig zijn. Om meerdere redenen is dat risico groter voor ouderen dan voor jongeren.
- Juist onder ouderen neemt de bescherming van de vaccinatie tegen ziekenhuisopnames af. Hoewel die bescherming er nu nog wel is, zal die verder afnemen. De absolute toename van de ziekenhuisopnames zit nu al met name in de groep gevaccineerde ouderen. Juist omdat er nog maar zo weinig ongevaccineerde ouderen zijn, zal een beleid dat erop gericht is die groep wel gevaccineerd te krijgen, weinig soelaas bieden voor de ziekenhuizen.
Ten aanzien van dit punt is er ook nog een ongelukkige bijkomstigheid. Juist omdat de oudsten in de periode januari-april zijn gevaccineerd, en die bescherming dus 6 tot 9 maanden lijkt aan te houden, neemt die bescherming voor hen juist af in de herfst en winter. Dit had men bij de start van de vaccinatiecampagne niet echt kunnen voorzien, maar dat weten we nu inmiddels wel. - De vaccinatiegraad, die bij de meest kwetsbare groepen al rond de 90% zit, neemt nog maar langzaam verder toe.
Logische beslissingen
Als je deze problemen onderkent, en dat wordt gemakkelijker als je met een open blik naar de juiste en actuele data kijkt, dan lijken de volgende beslissingen de meest logische:
- Onderken dat gevaccineerden ook anderen kunnen infecteren. Schaf dus de Coronapas af. (Of gebruik die dan nog alleen in onveilige ruimtes, maar dan wel met de toevoeging, dat iedereen zich vooraf heeft moeten laten testen. Een variant, die mij onwenselijk en onuitvoerbaar lijkt, maar wellicht voor hele specifieke gevallen met daarbij veel aanwezige ouderen , wel toegepast kan worden). Ga die Coronapas niet meer gebruiken als pressiemiddel om ongevaccineerden zich te laten vaccineren.
- Bied zo snel mogelijk een derde boosterprik aan voor personen boven de 65 jaar, die dat echt willen/ nodig hebben. Maar doe dat met de juiste voorlichting en het verstrekken van de juiste data, omdat er het risico bestaat dat dan ook nogal wat mensen onder de 65 jaar zo snel mogelijk die prik willen hebben. En dat is om diverse redenen niet nodig/onverstandig. (Al is het maar omdat zij later gevaccineerd zijn dan de oudsten). Dat zal het meeste rendement leveren t.a.v. het verlagen van de druk op de ziekenhuizen.
- Stop met het brandmerken van de ongevaccineerden als de bron van al onze problemen. Het levert veel meer nadelen op dan voordelen.
- Zorg nu eindelijk voor veilige ruimtes via een juiste aanpak van de luchtkwaliteit.
- Zorg dat de data die verstrekt worden accuraat en actueel zijn en zorg ervoor dat de dataverstrekking niet wordt gecorrumpeerd door de doelen die men heeft.
De data uit Engeland en Zweden treft u aan in dit artikel.
U heeft zojuist gelezen: De ziekenhuiscijfers zijn blijkbaar staatsgeheim
Volg Maurice de Hond op X | Facebook | LinkedIn | YouTube
Blijf onbeperkt toegang houden tot alles wat Maurice.nl te bieden heeft. Klik hier om lid, abonnee, vriend en bondgenoot te worden.
