Bij het teruglezen van artikelen uit die tijd valt goed te zien hoe experts, politiek en media gefaald hebben tijdens de Coronaperiode. Tegelijk is het eigenlijk lachwekkend hoe men zichzelf te kijk heeft gezet. Maar ja, een echte evaluatie zal niet gebeuren, omdat ze allemaal kilo's boter op hun hoofd hebben. In de komende tijd zal ik een serie artikelen uit die tijd plaatsen. Ter lering en vermaeck. Met de waarschuwing kritisch te blijven over het opereren van experts, politici en media als men over pandemiën en andere onderwerpen weer men grote angsten creëert.
Lees volledig artikel: Zo gek waren we toen! deel 1
Zo gaat het dit najaar toch weer mis met Covid-19 (delen uit artikel van 27 juni 2021)
(dit is het complete artikel van toen).
De dag nadat veel maatregelen – eindelijk – werden afgeschaald, ben ik bang dat ik het feestje toch ga verpesten. Er zijn namelijk diverse redenen, waarom de kans groot is dat we ergens in de tweede helft van dit 2021 weer te maken krijgen met beperkingen. En zwaardere dan velen nu denken. (MdH2025: Dit zijn de maatregelen uit 2021)
Ik zal laten zien waarom ik denk dat dit zal gaan gebeuren.
1. De angst onder de bevolking
Door iets wat ik het Bergamo-syndroom heb genoemd, zijn de meeste Nederlanders zeer angstig geworden voor het Covid-19 virus. En dan vooral het risico ernstig ziek te worden of dood te gaan. Uit onderzoek is gebleken dat die ingeschatte risico’s veel hoger zijn, dan de werkelijke cijfers aangeven. Dat is helemaal het geval onder de 50 jaar. Daar werd vorig jaar de sterftekans voor die groep met een factor 500 te hoog ingeschat.
Daarnaast denkt een groot deel van de bevolking dat wat er ook op deze site en op andere plekken werd en wordt beweerd, dat de maatregelen echt hebben gewerkt. Op dit moment vindt een derde van de Nederlanders zelfs dat er teveel is versoepeld. En het overgrote deel van de Nederlanders vindt goed dat de 1,5 meter gehandhaafd blijft. Ruim 40% vindt dat ook voor in de buitenlucht.
Deze bovenstaande punten zorgen ervoor dat zodra de “angstknop” met een aankondiging van een nieuwe dreiging (en ik kom daar zo op terug) weer wordt ingedrukt. Wat betekent dat een fors deel van de Nederlanders de maatregelen weer omarmt.
2. Het RIVM/OMT c.s.
Sinds maart 2020 speelt het RIVM/OMT een centrale rol bij het beleid in Nederland en in de media. Diverse epidemiologen, microbiologen en een aantal andere medici, die tot dat moment onbekend waren, werden bekende Nederlanders. Die rol zullen ze niet gemakkelijk afstaan. En zolang een niet gering deel van de bevolking angstig is, zullen ze die rol kunnen blijven vervullen.
Het is vrijwel zeker dat er ontwikkelingen zullen zijn ergens in de wereld met Corona of aanpalende ziektes, waarmee die angst kan worden aangewakkerd. Daarom zal de media, zoals altijd een helpende hand bieden om het gevaar uit te vergroten.
3. Het Griekse alfabet
Per definitie zullen varianten van Covid-19, die een stuk besmettelijker zijn, de dominantie overnemen van minder besmettelijke varianten. De vraag is echter of die varianten mensen zieker maken en eerder tot sterfte leiden dan de minder besmettelijke varianten. Hoewel er, zoals ongeveer bij ieder onderwerp over Covid-19, verschillende cijfers zijn en verschillende conclusies daaruit kunnen worden getrokken, zie ik geen harde aanwijzingen dat de meer besmettelijke varianten, gemiddeld per geïnfecteerde persoon tot zwaardere consequenties leiden.
Naast de Delta-variant zullen we ongetwijfeld nog een aantal andere letters van het alfabet krijgen bij Covid-19. Of wellicht zelfs een nieuwe Corona-variant, die een hele nieuwe naam krijgt (Covid-22 of zoiets).
4. Data-interpretatie en manipulatie
In de afgelopen 15 maanden heb ik meer verkrachting van cijfers waargenomen dan in de rest van mijn leven. En dat door vrijwel iedereen. Mensen die wilden aantonen hoe gevaarlijk Covid-19 was en degenen die juist het tegendeel wilden beweren. Degenen die erg voor vaccineren zijn en degenen die er erg tegen zijn. Bewust, maar ook vaak onbewust, trekt men verkeerde conclusies uit de cijfers, die men heeft of gepresenteerd krijgt.
Ongeveer elke mogelijke fout, die men op dat terrein maakt, t.a.v. statistische analyses en/of logica, worden gemaakt. En dat is niet alleen het geval bij op dat vlak ongetrainde mensen. Maar zeker ook bij mensen, waarvan je zou denken dat ze beter zouden moeten weten. (Ja, en daar bedoel ik zeker Van Dissel en Wallinga mee. Zij die o.a. elke week bij de NOS een platform krijgen om te bewijzen wat ik hierboven zeg). Cijfers worden niet verzameld, geanalyseerd en gebruikt om een zo goed mogelijk beeld te geven van de huidige en verwachte ontwikkelingen. Maar cijfers worden gebruikt om menselijk gedrag te beïnvloeden.
Cruciale gegevens worden hetzij niet verzameld of niet gedeeld. (Denk aan de CT-waardes van de PCR-test en het aandeel positief getesten die wel of geen symptomen hebben). Ik heb op deze site er vele voorbeelden van gegeven. Daarbij ook voorstellen gedaan om dat te verbeteren (zoals één jaar geleden dit voorstel). Maar degenen aan het stuur hebben daar blijkbaar geen interesse in en belang bij. Dus zal ook bij het opnieuw bespelen van de angstknop de cijfers en de modellen ook weer worden misbruikt.
5. Zorgcapaciteit en financiële belangen binnen de zorg
Terwijl de zorgcapaciteit lang de bepalende factor was voor het nemen van maatregelen is het opvallend hoe weinig echt werk er gemaakt is van het uitbreiden van (nood-)capaciteit. Diverse goede voorstellen op dat punt werden of niet serieus genomen of afgewimpeld met bureaucratische argumenten. (Ik weet nog goed hoe minister Van Ark begin januari in de Kamer zei dat het voorstel om Cubaans zorgpersoneel als noodvoorziening in Nederland in te zitten niet uitgevoerd kon worden. Want de aanpassing van de BIG-registratie zou wel twee jaar duren.)
Daarnaast merk je dat bij het nemen van maatregelen dat de partijen in de zorg (ziekenhuizen, laboratoria, medici) hun eigen financiële belangen hebben. Dit is een belangrijke hinderpaal bij het invoeren van die maatregelen.
6. Bewustzijnsvernauwing
We maken nu al 15 maanden mee dat bij het nemen/niet nemen van maatregelen alle focus is gericht op wat het betekent t.a.v. Covid-19. Welke grote nadelige effecten het heeft op alle andere facetten van de samenleving (zeker ook volksgezondheid) speelt amper een rol bij de besluitvorming. De uitzending van Nieuwsuur van gisteravond liet dat op een bijzondere manier zien.
Eerst een epidemiologe, die vond dat bepaalde versoepelingen beter (nog) niet hadden kunnen plaatsvinden. Daarbij ging het gesprek alleen om mogelijke gevaren ervan en niet om de voordelen van de versoepelingen. Maar daarnaast kwam een tenenkrommende reportage over “handen schudden”.
Een van de nieuwe helden, arts-microbioloog Jean-Luc Murk, legde uit dat het toch wel beter was dat we voortaan geen handen meer zouden gaan schudden. Want in het afgelopen jaar waren er toch beduidend minder infectieziektes geweest. Nog los van het feit dat een deel van die mindere infectieziektes het gevolg is van wat Hope-Simpson “the vanishing act” noemde, deed Murk net alsof hij uit de dalende cijfers kon vaststellen welk deel ervan kwam door het niet handen schudden.
Maar zelfs als handen schudden wel ziektes kan verspreiden, dan is dat met ander menselijk gedrag ook het geval. (Kussen, vrijen, naar een openbaar toilet gaan, lucht inademen, die anderen hebben uitgeademd, etc. etc.). Zullen we die allemaal dan maar schrappen? Zou het juist niet zo zijn dat doordat we als mensen dit gedrag vertonen, we ook weerstand opbouwen? Ondanks dat we nu al heel lang handen schudden, mijnheer Murk, is de gemiddelde levensduur in Nederland nu al boven de 80 jaar.
7. Andere virale infecties van de luchtwegen
Terwijl Covid-19 heerste verdween o.a. influenza. Niet omdat de maatregelen zo geweldig hielpen, zoals Van Dissel e.a. ons vertellen, maar omdat dit een normaal natuurlijk proces is (zie wederom Hope-Simpson).
Als in het najaar influenza wel fors gaat toeslaan (en ook de ziekenhuizen weer vollopen, zoals ook in 2017-2018 is gebeurd), dan zal men stellen dat de maatregelen van het afgelopen jaar prima tegen influenza hebben geholpen. En zal er druk ontstaan om die ook in te voeren tegen influenza.
8. De vaccinaties
Er zijn miljarden en miljarden vaccins besteld. Net zoals bij de Mexicaanse griep in het najaar 2009 zal men het beleid voeren om de bestelde vaccins ook te gebruiken. Los van het feit of dat dan ook echt noodzakelijk is en de mogelijke nadelen. Uit de studies die ik zie, maak ik op dat het zelf doormaken van een Covid-19 infectie per saldo meer en langduriger bescherming biedt dan een vaccinatie.
Dus als men eenmaal de lijn van het vaccineren tegen Covid-19 heeft ingezet, zoals nu gebeurd is, dan gaan ze die ook volhouden. Net zoals ze nu al zeggen dat mensen die Covid-19 gehad hebben na 6 maanden toch een vaccinatie moeten nemen als “booster” van de immuniteit. En om de noodzaak van het jaarlijks vaccineren te benadrukken moet men wel op de angstknop blijven drukken, want anders zullen minder mensen zich laten vaccineren.
9. De weigering om ruimtes veilig te maken
Door de koppigheid van Van Dissel c.s. om te erkennen dat de besmetting met Covid-19 vooral door de lucht gaat (ook binnen anderhalve meter) wordt een cruciale aanpak in Nederland nog steeds niet gepromoot. Iets was ons zeker in het najaar (denk aan de scholen) zeer waarschijnlijk parten gaat spelen. Als men ervoor zorgt dat in ruimtes de aanwezigen veilig de lucht kunnen inademen, kan het risico van verspreiding sterk worden verminderd.
Dat kan gebeuren door een combinatie van de juiste ventilatie, het goede luchtvochtigheidsniveau en de juiste filtering van de lucht. In plaats dat we Dr. Murk op televisie horen dat het beter zou zijn dat we in de toekomst geen handen meer gaan schudden, zouden we iedere avond op televisie uitgelegd moeten krijgen hoe we ervoor kunnen zorgen dat in besloten ruimtes het binnenklimaat veilig gemaakt kan worden en veilig kan blijven.
Mijn conclusie
Als ik deze factoren bezie, in hun onderlinge samenhang, dan heb je weinig verbeeldingskracht nodig om je te realiseren dat er in het najaar (maar wellicht al eerder), veel druk zal ontstaan om de teugels weer aan te halen. Hoe ver die teugels dan aangehaald zullen worden is dan wel de vraag, maar de ervaring van de afgelopen negen maanden, maken me op dat punt verre van optimistisch.
En het erge daarbij is, dat het er nog steeds op lijkt, dat we in het afgelopen jaar zo weinig hebben bijgeleerd. En daardoor amper iets aan het doen zijn (zoals uitbreiden van de zorgcapaciteit en het binnenklimaat veilig maken) om te voorkomen dat er ingrijpende nieuwe maatregelen genomen moeten worden.
Alleen het vaccineren wordt als de ultieme oplossing gezien. Terwijl het de grote vraag is of op lange termijn het vaccineren (wat dan ook wereldwijd jaarlijks moet worden herhaald), de natuurlijk wijze waarop de mens zich tegen nieuwe bedreigingen van de gezondheid beschermt, niet wordt ondergraven.
Bij een infectieziekte, met hoge sterftepercentages, ook onder jongeren (denk aan Ebola), is dat waarschijnlijk een onvermijdelijke aanpak, maar bij een infectieziekte met een IFR ruim onder de 1% (en dan nog vooral de ouderen), zou dat wel eens zeer contraproductief kunnen gaan werken.
