COVID-19

Vanuit mijn achtergrond als sociaal geograaf gespecialiseerd in onderzoek & statistiek, heb ik de afgelopen 2 maanden de geografische patronen van de uitbraken van het virus wereldwijd bestudeerd. In dit artikel noem ik enkele vragen waarop ik, mede dankzij wetenschappelijke publicaties van anderen, een antwoord heb gevonden.

Hoe het virus zich in Nederland verspreidt, zegt veel over het effect van de genomen maatregelen. We trekken een vergelijking tussen verschillende regio's binnen Nederland en tussen Nederland en andere landen. Tot slot bespreken we de implicaties van de verschillen en waar we allemaal rekening mee moeten houden voor een smart exit.

Ik was het eens met de intelligente lockdown die Nederland 3 weken geleden heeft ingevoerd. De maatregelen hebben gelukkig tot een duidelijke daling geleid van de R0. Maar elke week dat Nederland "op slot" zit, zijn de kosten enorm. En aangezien onze cijfers 2 weken achterlopen, kunnen we eerder beginnen met het uitfaseren van de maatregelen dan we denken.

Er wordt tot nu toe vooral gesproken van superspreaders - individuen. Maar ik denk dat het gaat om gelegenheden waar de omstandigheden ideaal zijn voor verspreiding: superspread-events. Dit artikel geeft een cijfermatige uitwerking van het effect van superspread-events en van de impact van harde maatregelen op het indammen van het virus.

Hier bespreek ik een zeer recent gepubliceerd artikel dat ik ontving van een gerespecteerde hoogleraar in de virologie. Het sluit vrijwel volledig aan op mijn interpretatie van de regionale patronen en het wijst ons de weg hoe we onze samenleving weer snel kunnen normaliseren.

Het virus verspreidt zich op 2 manieren: via direct contact (druppels) en indirect (aerosolen). Als we dit eenmaal aannemen, wordt de rol van het weer ineens duidelijk: micro-druppels zijn beduidend minder lang airborne als de specifieke luchtvochtigheid hoog is. Dit artikel bespreekt deze bevindingen en de implicaties voor de opzet van de exit-strategie.

Dit artikel neemt de verschillen tussen de staten in de VS onder de loep om aan te tonen dat de weersverwachting zou kunnen helpen om proportionele maatregelen te nemen in relatie tot wat het tempo van verspreiding zou zijn als men niets zou doen. Neem je die factor niet mee, dan is de kans levensgroot dat het middel (veel) erger is dan de kwaal.

Een lage luchtvochtigheid in combinatie met geen of weinig ventilatie zorgt voor een grotere kans op verspreiding van het virus. Ook lijkt, op basis van de verspreiding van het virus per land, het dragen van een mondkapje een overduidelijke remmende werking te hebben.

Op basis van de data van de EDCD heb ik berekeningen gemaakt per land. Deze geef ik weer in 1 tabel en 3 wereldkaarten. Met name ben ik geïnteresseerd in de cijfers per inwoner, om zo regionale trends te kunnen ontdekken.

In dit artikel toon ik met behulp van een vergelijking tussen New York, San Francisco, Bergamo en Napels aan dat de specifieke luchtvochtigheid een grote invloed heeft op de reproductiefactor van het virus. Er moet met spoed vervolgonderzoek worden uitgevoerd om het beleid voor binnens- en buitenshuis aan te passen.

Een overzicht van wat er momenteel wel en niet bekend is. Onderwerpen die aan bod komen zijn, onder andere: seizoenspatronen, een vergelijking met de reproductiefactor van griep, sterftecijfers, verschillen in maatregelen tussen landen en de noodzaak van strenge maatregelen inclusief, wellicht, een totale lockdown.

Het lijkt erop dat COVID-19 hetzelfde seizoenspatroon zal hebben als griep. In dit artikel geef ik beknopt weer welke bevindingen mij tot deze conclusie hebben geleid, waaronder: een metastudie naar griepuitbraken, een studie die de COVID-19 uitbraken over de hele wereld bekeek als functie van het weer en mijn eigen analyses.

Waarom griep in de tropen een ander patroon volgt dan bij ons, is vooralsnog niet aangetoond. Maar wat de reden ook is, het lijkt erop dat COVID-19 in de tropen een vergelijkbare weg bewandelt. Dit zou een voorbode kunnen zijn van wat ons straks te wachten staat als het weer kouder wordt.

Niet alleen is de economische impact van de maatregelen enorm. Ook voor de volksgezondheid nemen de negatieve gevolgen snel toe. We zullen op gegeven moment moeten afbouwen, en dan kunnen de bevindingen over de specifieke luchtvochtigheid een belangrijke rol spelen bij de besluitvorming.

Op dit moment is de schatting dat COVID-19 een reproductiefactor heeft van 2,2. Dit getal moet omlaag en de beste manier om dat te bereiken is om te zorgen dat men zo min mogelijk andere (vreemde) mensen ontmoet. Het is duidelijk dat een strenge lockdown werkt. Maar zou dat in Nederland überhaupt wel kunnen? En op welk moment moeten we dan weer afbouwen?

Het CPB heeft eergister haar verwachtingen gepresenteerd over de ontwikkeling van de economie. Daarbij wordt te geïsoleerd naar één factor gekeken. Dit artikel bespreekt waar ze allemaal aan voorbij lijken te gaan, waaronder de psychologie van de angst, consumentenvertrouwen en -gedrag en het verhoogde risico op escalaties wereldwijd.

Middels een vergelijking tussen Louisiana en Maleisië laat ik zien dat luchtvochtigheid een rol lijkt te spelen bij de verspreiding van Covid-19. Dit kan nog niet definitief worden vastgesteld, dus het is van groot belang dat de exacte samenhang tussen de vochtigheidsgraad en de verspreiding van het virus snel en goed wordt onderzocht.

Dit is de complete inhoudsopgave van de blogs die ik over COVID-19 heb geschreven: Superspreading events: de aanjager van de Covid-19 pandemie (3/6) Is de Damdemonstratie een superspreading event (1/6) Factchecking het OMT (31/5) Kijk naar dit interview (30/5) Zoek de fouten van het OMT (28/5) Covid-19 verspreidt zich helemaal niet zo snel (28/5) De […]