Oversterfte die mogelijk toe te schrijven is aan covid-19 is een tijdje hot-topic geweest, maar nu corona langzaam uit beeld raakt en de oorlog in Oekraïne ons bezig houdt, wordt er achter de schermen weer druk gewerkt aan het CTB. Het onderwerp oversterfte zou nog steeds hoog op de agenda behoren te staan. Zeker als, zie Duitsland, nog zo zwaar ingezet wordt op vaccinatie. Diepgaand onafhankelijk onderzoek is hoognodig.
Lees volledig artikel: Hoe zit het nu met de oversterfte?
Hoe zit het nu met de oversterfte?
Bij het uitbreken van de corona pandemie werd gevreesd voor het leven van mogelijk 5% van de bevolking. Minister-president Rutte hield ons voor dat er zware tijden aan zouden breken, maar dat uiteindelijk groepsimmuniteit ons zou gaan redden. Er was geen vaccin tegen corona en de ontwikkeling ervan zou lang duren.
Hoe blij waren we toen een half jaar erna het toch mogelijk bleek een werkend vaccin te ontwikkelen met een vermeende effectiviteit van maar liefst 95%, het oversteeg alle verwachtingen.
Nadat het in een beperkte Fase-3 studie was geëvalueerd en voldoende veilig leek, kon worden begonnen met de wereldwijde vaccinatie.
Inmiddels komen er echter steeds meer signalen dat het vaccin toch niet zo veilig en betrouwbaar is als gehoopt. De bescherming tegen infectie met Omikron lijkt vrijwel verdwenen en er komen steeds meer berichten over schadelijke bijwerkingen. Over de bijwerkingen zelf gaan we het hier nu niet hebben, maar wel kunnen we kijken naar een ander mogelijk aspect van die schadelijke bijwerkingen: de oversterfte.
Oversterfte
Oversterfte is het fenomeen dat er gedurende een zekere periode meer overlijdens zijn dan verwacht op basis van het gemiddelde van een aantal jaren ervoor. Dit fenomeen lijkt met name op te treden vanaf het moment dat er met vaccineren werd begonnen. Het feit dat dit verband er lijkt te zijn, is hiervoor uiteraard nog geen bewijs, maar wel reden voor “gerede twijfel”.
Als Green Team hebben we hierover in november al een artikel geschreven: De blinde vlek van het corona beleid en Maurice schreef een artikel Is dit de verklaring van de oversterfte waarin gezocht wordt naar verklaringen voor deze oversterfte. Op de pagina van VirusVaria schreef Anton Teunissen een artikel Eindelijk is oversterfte trending waarin ook gezocht wordt naar verklaringen in relatie tot de vaccinatie.
De overheid
Slechts een zeer beperkt aantal kritische Tweede Kamerleden neemt de moeite om dit onderwerp in Den Haag bespreekbaar te maken en dat heeft o.a. eind vorig jaar tot vragen aan minister De Jonge geleid. Dit was het antwoord dat hij op 21 november 2021 gaf:
Het antwoord roept meer vragen op dan er antwoorden gegeven worden. Cijfers uit verschillende bronnen spreken elkaar tegen. De cijfers die het RIVM wekelijks publiceert blijken lager te zijn dan de latere schattingen. Plus dat er nog steeds de vraag blijft bestaan, overleed de persoon door Corona of met Corona. Dus wat weten we dan wel?
Het CBS meldt zelf wel dat er 10% meer overlijdens zijn dan verwacht. Jaarlijks zijn er rond de 154.000 overlijdens en 10% meer gedurende twee jaar is dan inderdaad ruim 30.000, maar De Jonge rapporteert over 1,5 jaar, 2021 was nog maar halverwege.
De wel bekende cijfers
Als eerste hebben we gekeken wat het CBS wel heeft gepubliceerd over sterfte. Dat zijn de wekelijkse aantallen overlijdens, uitgesplitst naar 3 categorieën: 0-65 jaar, 65-80 jaar en 80+. Die hebben we per week uitgemiddeld over de jaren 2016-2019 en vergeleken met de overlijdens sinds het begin van de epidemie. Dan komen we t/m maart 2022 op een totale oversterfte over alle leeftijden van 27.640 (als we de periode waarover De Jonge heeft gesproken nemen, dan is het slechts 16.185, de helft van die 31.384).
We houden ons even aan het volledige seizoen 2020-2021. Het aantal overlijdens aan corona volgens de GGD is dan 21.716. Het verschil tussen deze twee cijfers is bijna 6.000, de vraag is of dat verschil zo klein is dat oversterfte in de woorden van De Jonge “bijna in z’n geheel wordt veroorzaakt door sterfte aan covid-19”.
De aantallen overlijdens zijn in de CBS statistieken beschikbaar op weekbasis en de GGD heeft ze op dagelijkse basis, zodat we hiermee vergelijkende berekeningen kunnen maken. Het CBS heeft een uitsplitsing naar leeftijd in drie groepen: 0-65, 65-80 en 80+. De GGD heeft een andere onderverdeling, dus hebben we daar wat moeten knippen en plakken om tot dezelfde onderverdeling te kunnen komen.
De uitwerking
65-80 jaar
De meest interessante leeftijdsgroep is die van 65-80 jaar. Daar lijkt de meeste oversterfte zichtbaar. Deze grafiek ontstaat als we de CBS en GGD cijfers in één grafiek combineren:
We zien hier dat het aantal overlijdens aan corona (blauw) tot april 2021 vrijwel gelijk is aan de oversterfte die berekend is uit de CBS cijfers (zwart). In februari 2020 was er zelfs nog wat ondersterfte, omdat er geen influenza was, die er in de jaren ervoor wel was. In de herfst en winter 2020/21 was er iets meer oversterfte dan het aantal overlijdens zelf, mogelijk zou achterstallige zorg een oorzaak kunnen zijn. Vanaf mei 2021 gaat de oversterfte sneller stijgen, terwijl er dan vrijwel niemand meer aan corona overlijdt en vanaf november zien we zelfs een veel snellere stijging. Het verschil tussen de beide lijnen (CBS-GGD) is als “netto oversterfte” aangegeven met de rode lijn.
We zien dus dat er in ruim een half jaar tijd 4.500 mensen meer overleden dan je op basis van overlijdens aan corona zou verwachten. Omdat deze stijging begint in april 2021, rondom de tijd dat de vaccinaties op stoom begonnen te komen, is een voor de hand liggende gedachte dat het vaccineren zelf daar de oorzaak van zou kunnen zijn. Maar deze cijfers vormen er nog geen bewijs voor. Het kan wel als aanvullend bewijs dienen, zodra er langs andere wegen informatie wordt verzameld dat vaccins schade toebrengen. En hoewel er nogal wat data is, die erop wijst, wordt er nog steeds over gesteggeld.
80+
In de leeftijdscategorie 80+ zien we een ander beeld.
Na de start van vaccinatie in februari voor deze leeftijdsgroep, zien we een ondersterfte die weer stabiliseert in de zomer. Dat klinkt logisch, want vaccinatie verkleint voor de kwetsbare ouderen de kans te overlijden aan covid-19. In de herfst zien we een correctie, het lijkt alsof het niet overlijden aan covid-19 uitstel van overlijden is geweest. Het “saldo” over twee jaar is relatief erg klein! De optelsom van corona en vaccinatie heeft noch oversterfte noch ondersterfte veroorzaakt. Wel zou je kunnen zeggen dat de gevaccineerden hierdoor gemiddeld een half jaar langer hebben geleefd. Er lijken dus meer argumenten vóór vaccinatie te pleiten dan tegen bij deze leeftijdsgroep.
0-65 jaar
Voor de jongste leeftijdsgroep zien we een heel ander beeld.
Het vaccineren van de leeftijden onder de 65 jaar begon eind april 2021 (66-70 jaar 19 april; 56-60 jaar 27 april). We zien vanaf dat moment de oversterfte toenemen, terwijl het aantal overlijdens aan corona bijna nul was. Tot de jaarwisseling een netto oversterfte (de rode lijn) van ongeveer 1000 overlijdens, bij een aantal overlijdens aan covid-19 van rond de 100. Vanaf januari is er ondersterfte, want er is geen griep-epidemie, zoals in voorgaande jaren (alhoewel het inmiddels wel van start lijkt te zijn gegaan).
Wat is wijsheid
Een grote ziektekostenverzekeraar in de VS meldt binnen de beroepsbevolking een stijging van 40% van het aantal overlijdens. In Engeland wordt gemeld dat onder de leeftijdsgroep 18-39 jaar de kans om na dubbele vaccinatie aan een andere ziekte dan covid-19 te overlijden inmiddels 4 maal zo groot is.
Het is alles bij elkaar genomen nog geen sluitend bewijs dat de vaccins meer schade toebrengen dan dat ze levens besparen in die leeftijdsgroep, door het voorkomen van covid-19, maar het zou op zijn minst aanleiding moeten zijn voor nader onderzoek. Alleen met behulp van onafhankelijke cijfers vanuit diverse bronnen kunnen we een overweging maken of aandrang tot vaccinatie wel op zijn plaats is, gedifferentieerd naar leeftijdsgroep. Het zou onderdeel moeten zijn van een persoonlijke overweging om het vaccin al dan niet te nemen, net als de jaarlijkse griepvaccinatie.
Als we naar de leeftijdsgroep 0-65 jaar kijken, dan zien we dat het aantal aan corona overledenen tot aan het moment van vaccinatie rond de 400 was en in totaal rond de 600. Daarnaast zien we dat er een netto oversterfte was van rond de 1000. Uiteraard kunnen we niet met zekerheid zeggen dat die netto oversterfte is toe te schrijven aan vaccinatie en ook weten we niet hoeveel sterfte aan corona er is voorkomen door vaccinatie.
Wat we wel vrijwel zeker weten is dat vaccinatie niet in staat is verspreiding te voorkomen, dus het moet een persoonlijke overweging zijn om jezelf te beschermen door vaccinatie. Er is een onzekere effectiviteit, tegenover een risico op vaccinatieschade, die ook nog steeds onzeker is. Vanuit dit gezichtspunt is een sterke aandrang tot vaccinatie vanuit de overheid, zonder rekening te houden met de leeftijd van de betrokkenen, laakbaar.
U heeft zojuist gelezen: Hoe zit het nu met de oversterfte?
Volg Maurice de Hond op Twitter | Facebook | LinkedIn | YouTube.
