Regering adviseert deze speciale aerosolenval

Leestijd: 5 minuten

Eindelijk: ventilatie!

Als ik Rutte of De Jonge hoor bij hun persconferenties weet ik vaak niet of ik moet huilen of moet lachen. Maar gisteren kon ik eigenlijk alleen maar lachen toen ik Rutte voor het eerst bij een persconferentie aandacht hoorde schenken aan ventilatie. In dit interview bij de NOS hoor je de essentie van zijn boodschap:

• We hebben altijd al aandacht geschonken aan ventilatie.
• Kritiek van de Kamer was dat we het niet genoeg deden bij de persconferenties.
• Minstens een kwartier per dag de woning goed doorluchten.

Op de eerste twee ga ik nu niet verder in. Ik ben al meer dan een jaar bezig over dat onderwerp. Ik heb vele artikelen geschreven over hoe als er over ventilatie wordt gesproken, het in algemene bewoordingen gaat en aangegeven wordt (zoals Van Dissel vaak zei) dat het Bouwbesluit uit 2012 goed genoeg is. Wanneer het RIVM over ventilatie iets update op de site, waren dat enkele regels die werden aangepast. Maar zonder dat er expliciet aandacht voor werd gevraagd.  Dit artikel van twee weken geleden gaat daar o.a. nog over. 

Vierde basismaatregel

Maar het is de laatste zin, die gaat over de vierde basismaatregel, die er blijkbaar bij is gekomen, waar ik uit ellende maar om heb gelachen. Als je, zoals het RIVM en het OMT, al heel lang het grote belang van aerosolen bij de verspreiding van het virus ontkent, dan kun je blijkbaar niet anders zeggen dan dat het goed is om minstens een kwartier per dag je huis goed te doorluchten.

Een advies dat mijn ouders, in 1915 geboren, al kregen van hun grootouders. Want frisse lucht is natuurlijk altijd goed. Maar als je het een rol wilt laten spelen bij het bestrijden van de verspreiding van Covid-19, dan is het net zo een slecht advies als “je handen stuk wassen”.

Dan had Rutte net zo goed kunnen zeggen dat als je op verschillende plaatsen in het huis een muizenval neerzet, dat je daarmee aerosolen met Covid-19 vangt. Zelfs zonder daarbij kaas te gebruiken. En het werkt extra goed bij de Delta variant.

Kort college aerosolen en ventilatie

Het lijkt er op dat degenen die tot dit advies voor Rutte zijn gekomen, dat een kwartier luchten de grote truc is, de wetenschappelijke literatuur niet hebben gevolgd in de laatste 16 maanden. Daarom even een korte herhaling met wel een goed advies (iets dat ik al standaard heb toegepast sinds de vorige zomer).

Dit is het risico in binnenruimtes:

Als er iemand aanwezig is die op dat moment het virus kan verspreiden (en dat gebeurt vooral kort nadat men zelf besmet is geraakt en de eerste symptomen heeft) dan kunnen er grote aantallen virusdeeltjes in de lucht van de ruimte komen. Met name gebeurt dat bij zingen, hard praten, hoesten, niezen. Die virusdeeltjes blijven een korte of lange tijd in de lucht zweven, afhankelijk van de omstandigheden in die ruimte.

Degenen die in die ruimte aanwezig zijn, lopen een risico een tijdje die virusdeeltjes in te ademen, waardoor deze direct de longen in gaan en het virus kan beginnen om daar huis te houden. Daarbij is het van belang te beseffen dat het risico om zo besmet te raken afhankelijk is van hoe lang je het virus inademt en hoeveel deeltjes dat dan zijn.

Of je dan besmet raakt, hangt dan ook af van de mogelijkheid van je lichaam om dat virus te bestrijden (en dat heeft weer te maken met leeftijd, gezondheidssituatie en of je al een keer geïnfecteerd bent geraakt of gevaccineerd. Over de mate waarin ieder van die facetten werkt is veel discussie en verschilt in ieder geval ook van persoon tot persoon).

Zo kort mogelijk

Om te zorgen dat in die ruimtes het virus zo kort mogelijk in de lucht blijft zweven, zodat de aanwezigen dat virus niet (langere tijd) inademen, zijn er een aantal manieren (die in combinatie met elkaar nog beter werken):

• Bij een voldoende mate van luchtvochtigheid blijft het virus maar kort zweven. (Bij een kamertemperatuur van 21 graden is dat een relatieve luchtvochtigheid van 40 tot 60%). Naarmate de temperatuur hoger is, kan de relatieve luchtvochtigheid wat omlaag en andersom. In de zomertijd is – behoudens als men Airco gebruikt – die luchtvochtigheid zonder hulpmiddelen veel gemakkelijker te bereiken dan in de wintertijd.  Zorg voor de juiste luchtvochtigheid. Hier hebben we een artikel erover geschreven. 
  
• Gebruik luchtreinigingsapparatuur die het virus voor het overgrote deel uit de lucht haalt. Daarvoor zijn verschillende soorten systemen op de markt, die een groot deel van het virus uit de lucht filtert. Die gebruiken UV-licht en/of HEPA filters en/of ionisatoren. Hier hebben we negen maanden geleden een overzicht van gemaakt. 
  
• Zorg voor een ruime toevoer van frisse lucht van buiten, die verdunt de lucht van binnen, met daarin de uitgeademde lucht van de aanwezigen.  Daardoor ademen de aanwezigen minder lucht in, die door anderen is uitgeademd. Dat kan door in een ruimte twee of meer ramen/deuren tegen elkaar open te zetten. (Waardoor het gaat “tochten”). 

Juist in woningen die tegen de overlast van geluid of het verlies aan warmte sterker geïsoleerd zijn dan vroeger, moet men meer zijn best doen om die vervanging van de binnenlucht tot stand te brengen. Voor openbare ruimtes geldt de aanwijzing dat er zoveel frisse lucht moet binnenkomen dat de bestaande luchtvoorraad negen keer in een uur wordt ververst.

Als je dat laatste leest dan besef je dat het advies “zorg minstens een kwartier per dag voor frisse lucht in je woning” niet alleen weinig zal helpen, maar ook nog een vals gevoel van veiligheid geeft. Want het gaat niet om de tijdsduur, maar het gaat om het moment waarop je het doet.

Het juiste advies

Dit zou het uitgewerkte advies moeten zijn voor de bestrijding van Covid-19 met behulp van ventilatie. (Los van het feit dat frisse lucht altijd een goed idee is) en voor mensen die denken gevaar te lopen nog besmet te worden:

• Als in je huis alleen je vaste huisgenoten zijn (of dat je alleen bent), dan hoef je het niet te doen. Behalve als er iemand vermoedt dat hij/zij besmet is geraakt, of in quarantaine is, of besmet is geraakt, dan is het iets waar men de hele dag/nacht rekening mee moet houden. Zeker niet te lang met die persoon in één ruimte verkeren als die ruimte niet goed is geventileerd. Ook niet lang face-to-face op korte afstand met elkaar praten.
  
• Als er mensen op bezoek komen, dan is het verstandig om continu voor de toevoer van frisse lucht te zorgen. Daarbij kan een CO2-meter een goede hulp zijn. Die meet als het ware hoeveel lucht in de ruimte bestaat uit uitgeademde lucht van de aanwezigen. Als de waarde onder 700 PPM ligt, dan is het vrijwel alleen frisse lucht. Als de waarde hoger ligt dan 700 dan adem je ook uitgeademde lucht van die anderen in en zou je een risico kunnen lopen. In dit artikel over schoollokalen treft u een schema aan van de CO2-waardes en de maatregelen die men dan in school moet nemen.
  
• Het kan zeker raadzaam zijn als er mensen geweest zijn om dan nog even extra te zorgen voor frisse lucht in de woning. (Afhankelijk van de persoonlijke situatie is dat soms gemakkelijker te doen dan als mensen in de ruimte aanwezig zijn).

CO2 meter

Ik gebruik zelf al sinds de vorige zomer een CO2-metertje en die geeft me zowel informatie over de situatie in onze woning als wanneer ik elders ben. Omdat ik dat apparaat intensief heb gebruikt, merk ik dat ik ook al zonder het apparaat een vrij goede inschatting kan maken van het CO2-niveau.

Gelukkig heeft de school van mijn kleinkinderen in ieder klaslokaal een CO2-meter gezet. En vervolgens hebben de leraren handelend opgetreden als het niveau te hoog opliep. Met prima resultaten sinds juni vorig jaar, toen ze ermee begonnen zijn.

Als u meer over dit onderwerp wilt weten en met name ook over wat de aanpak moet zijn in openbare ruimtes, dan raad ik u deze site aan van de Belgische overheid. Die zijn op dat punt al een stuk verder dan de Nederlandse. 

Mark Rutte zei nog wel dat de komende dagen over dat onderwerp nog veel meer zal worden gecommuniceerd. Hopelijk is dat van een betere kwaliteit dan het advies om per dag een kwartier je woning te luchten. Maar zolang het RIVM en het OMT niet volmondig erkennen dat het overgrote deel van de besmettingen door de lucht verlopen ben ik bang dat het een halfslachtige aanpak zal worden. En dan kan men net zo goed een muizenval adviseren voor het vangen van de aerosolen.

Wij zetten voor niemand een muizenval. De kleine bijdrage die we van u vragen om deze site draaiende te houden, is een vrijwillige. Het zal ons wel opluchten als u Maurice.nl wilt (blijven) steunen. HIER vindt u de donatie-pagina.