Covid-19 verspreiding in zieke gebouwen

Leestijd: 5 minuten

Auteur Erwin Boermans [1968] woont in Melbourne en is zelfstandig actief in community renewable energy projecten en in academische educatie. about.me/erwin.boermans

Vanuit locked-down Melbourne

Op verzoek van Maurice de Hond schrijf ik vanuit locked-down Melbourne Australië een belangrijke aanvulling op de Covid-19 aerosols discussies. Ik heb mijn mondkapje even afgedaan na mijn wandeling buiten, heerlijk weer, de zomertijd is ingegaan!.

Mijn stelling is: De recirculerende thermische energie distributie voor verwarming en koeling heeft een enorme negatieve invloed op de verspreiding van nasty bugs zoals golden-staph bacteria en nu dit Covid-19 virus.

Zweden heeft in de nadagen van de West-Europese 1974 oliecrisis een verbod uitgevaardigd op inefficiënte en ziekmakende recirculatie systemen voor thermische energie distributie en recirculerende ventilatie.

Dit was ingegeven door:

1. het ontbreken van nationale fossiele brandstofreserves (olie en gas) en
2. goede academische analyse van de binnenluchtkwaliteit en de gezondheid van de gebruikers/bewoners.

De warmtepomp-innovatie werd door dit verbod getriggerd. Standaard in elk Zweeds huis, onzichtbaar, heel efficient en heel comfortabel

Persoonlijk heb ik zo’n 25 jaar geleden, als elektronica– en HVAC-engineer werkzaam in de Van der Beyl Energietechniek buitendienst in het Zuidoosten van Nederland,  het unieke voorrecht gehad om ’s werelds beste ziekenhuis te mogen specificeren, in een heel klein team en op unieke basis van een blanco-cheque: the American Hospital in Dubai, fase 1.

Belangrijk was dat de uiteindelijke opdrachtgever Sheikh Mohammed één familielid verloren had aan legionella (#1) bacteriën en een ander familielid aan golden-staph (#2) bacteriën. Hij had aan twee concurrerende Nederlandse engineering-bedrijven zo’n blanco cheque aangeboden om het beste ziekenhuis ter wereld te ontwerpen. Om ervoor te zorgen dat die twee enorme problemen zeker nooit meer zouden kunnen voorkomen.

Blanco cheque

Dit was zo uniek, dat de twee hele goede relaties van mij dit deelden met mij, één gevestigd in Nijmegen de andere in Maastricht. Met die blanco cheque werd al het risico gedragen door de sheikh. Die in geval van succes dit als ‘rubber-stamp’ voorbeeld zou uitrollen in de moslim-wereld.

Dus vormden wij een klein team en maakten een open boek project-constructie. We ontwikkelde gezamenlijk in korte tijd superieure oplossingen met ‘off-the-shelf’ building-services componenten. Dit zonder ons druk te maken wat lokaal ‘Business-As-Usual’ was, navigeerden we naar ‘het beste ziekenhuis ter wereld’:

Voor probleem (#1) legionella, ontworpen we een heel geavanceerde warmwatervoorziening oplossing met voorkoeling van het water. Plus een periodieke thermische legionellabestrijding met droge dubbele scheiding.

Voor probleem (#2) goldenstaph bacteriën die groeien in de donkere ingewanden van luchtkanalen. D.w.z. vloer en wandverwarming en -koeling met slangen water, in plaats van de gebruikelijke luchtkanalen voor airconditioners. Door deze manier van thermische energie distributie kunnen de luchthoeveelheden veel kleiner zijn.

Minder luchtverplaatsing betekent kleinere kans op verspreiding van besmettingen.

We ontwierpen het (building-services) systeem zodat er helemaal geen lucht ging recirculeren. Maar verzorgde het afzuigen van vuile lucht en verse luchttoevoer via de gevel van het gebouw. Het werd een groot succes. We hebben gebruik gemaakt van veelal standaard systeemcomponenten uit Zweden, waarvan ik enkelen destijds vertegenwoordigde.

The American Hospital in Dubai

Helaas is er zover ik weet niks gepubliceerd inzake dit ziekenhuis, waar de allerrijkste zieken uit de olie-rijke golf-regio worden opgenomen. Koning Abdullah van Saudi Arabië lag daar bijvoorbeeld langdurig opgenomen.

Ik kom nog steeds wel eens terug met invloedrijke delegaties en de receptionist. En andere werknemers van het ziekenhuis zijn altijd de beste referenties, die willen nooit naar huis gaan. Dit omdat het zo’n fijne en comfortabele werkomgeving is.

Mijn heldin op HVAC-gebied, TU/e Emer. Prof. Annelies van Bronswijk, heeft jarenlang enorm geknokt om, naar Zweeds voorbeeld, de recirculerende airco’s verboden te krijgen in Nederland omdat deze building-services mensen ziek maken. GERONTECHNOLOGY (waar mensen aan sterven) was haar wetenschap, heeft heel veel gepubliceerd en heeft daarvoor zelfs de 2007 Ig Nobelprijs in biologie ontvangen.

Ecosysteem

Bij Stadswonen in Rotterdam heb ik van 1998-2000 nog een heel bijzondere periode meegemaakt als productontwikkelaar van ComfortID, het revolutionaire ecosysteem van geïntegreerde domotica componenten met comfort van de bewoner als basis. De geselecteerde fabrikanten vormden met een serie producten producten. Die hebben we met kleine aanpassingen levensloopbestendig gemaakt. Dit met input van bestaande huurders (studenten) maar ook van bijvoorbeeld de markante Prof. Hans Becker van ouderen huisvester Humanitas.

Ik was betrokken bij de transformatie van het meest-gehate gebouw van Nederland, het voormalige Rotterdamse belastingkantoor aan de ‘pluk-me-kaalstraat’ dat onder monumentenzorg viel naar Puntegale het eerste smart-building van Nederland. Met de voorbeeldstatus duurzaam bouwen, waar we op een aantal sleutelmomenten een beroep hebben gedaan op die voorbeeldstatus van Ruud Lubbers om traditionele grenzen van energiedistributie, telecom en alarmering te kunnen overstijgen voor het hogere doel.

Namelijk all-in betaalbare en energiezuinige huisvesting voor jongeren, startende ondernemers en experimenteel mixen met enkele ouderen. De Rotterdamse stedelijke herontwikkeling die Prof. Riek Bakker voor Delfshaven geschetst had, werd via deze betaalbare woningen visie gerealiseerd met Jean Baptiste Benraad en een handvol heel praktische collega’s in oude afgedankte kantoren, soms zieke gebouwen (zie hier). Magisch samenwerking.

Golden-staph bacterie

Door de 1999 Americas Cup was ik in Nieuw Zeeland en kwam daar mijn Australische vrouw tegen. Jean Baptiste Benraad vormde later een nieuw transformatieteam, nadat we elk ons eigen weg waren gegaan. De NIBE Energietechniek opstart was één van mijn interessante journeys die samen met mijn vader op verzoek van het Zweedse moederbedrijf NIBE heb gemaakt. Maar die ik helaas door een op 7/7/2005 opgelopen golden-staph bacteriële infectie uiteindelijk moest afbreken. Ik ben nooit helemaal hersteld van deze hele gemene infectie.

Met Benraad zijn toestemming heb ik in 2009 de naam COMFORTiD weer opgepakt, na de emigratie met mijn gezin naar Melbourne Australië. Daar ben ik een eigen bedrijfje gestart.

We hebben hier in Australië naar schatting in 95% van alle gebouwen zo’n recirculerende airconditioning, meestal in het plafond. Deze ducted-systemen voor verwarming en koeling zijn een walhalla voor nasty bugs… die zieke gebouwen en meer zieke mensen oplevert… gevolg: Australië heeft  ’s wereld hoogste astma-levels, een verband dat ik persoonlijk al van Prof. van Bronswijk had geleerd. Maar ook een van de slechtste energie-performers ter wereld, wat uitgedrukt wordt in Watts/M².

bron: https://ourworldindata.org/grapher/asthma-prevalence?time=2017

Industrieel kartel

De Amerikaanse brancheorganisatie ASHRAE en hier in Australië AIRAH bepalen als een soort industrieel kartel vrijwel alles voor de building-services in gebouwen. Denk aan ontwerprichtlijnen, risicofactoren voor financiers en verzekeraars, wetgeving, handhaving, educatie, enzovoort. Met mijn onafhankelijke internationale holistische blik, schrijf ik dat laatste even met enige voorzichtigheid. Het is soms gevaarlijk om boven het maaiveld uit te komen. Maar het is erg belangrijk in de Engelssprekende landen inzake de ‘mysterieuze’ Covid-19 verspreiding.

Het is in deze moeilijke Covid-19 periode nog steeds vervelend dat ik die discussie maar niet aangezwengeld krijg. De belangen zijn enorm en erg gecompliceerd. Officieel hebben we in Australië geen zieke gebouwen, ja ammehoela, ik ruik het vaak met mijn getrainde neus. Nogal wat research zit verborgen achter ‘Non-Disclosure-Agreements’ en academische segmentatie. Waardoor publicaties, die grotere problemen van een andere discipline zouden kunnen oplossen de kop worden ingedrukt, om Business-As-Usual te laten prevaleren. Velen houden er niet van ‘rocking-boats’ larikans.

Zieke gebouwen op te lossen

Deze zieke gebouwen hebben een enorme impact en kunnen echt beter worden, niet met Business As Usual maatregelen. Maar wel met off-the-shelf oplossingen die ik eerder reeds heb beschreven. Ingenieurs/Installateurs/loodgieters zitten naar mijn weten niet aan tafel om deze Covid-problemen en de daarmee samenhangende zieke gebouwen structureel op te lossen. Hoog Tijd, het kost wereldwijd veel te veel mensenlevens en de Anti Microbial Resistance problemen worden alleen maar groter!

Begin Maart 2020 heb ik op mijn LinkedIn-pagina een kort artikeltje aan besteed: https://www.linkedin.com/pulse/redesign-teams-erwin-boermans/

De medische-industrie en de real-estate industrie wil dit soort geluiden niet horen! Everybody is supposed to sing out of the same songbook to keep Business-As-Usual going… The shit has hit the fan! Vanuit locked-down Melbourne waar we de 2e Covid golf aan het afronden zijn maar waar de zieke gebouwen gewoon onaangeroerd blijven, mis ik de pragmatische en directe Rotterdamse-aanpak af en toe!

Respect, erkenning, herkenning, aanpakken.

Tot slot een plaatje: Smerige recirculatielucht uit luchtkanalen die inwendig nauwelijks te reinigen zijn, hier in het ziekenhuis waar mijn vrouw is geboren. Maar later ducted airco’s kreeg en na 5 jaar gesloten moest worden als ‘ziek-gebouw’. Het monumentale gebouw is inmiddels gestript herbestemd naar voorbeeld van Rotterdamse Puntegale.

U heeft zojuist gelezen: Covid-19 verspreiding in zieke gebouwen.

Volg Maurice de Hond op Twitter en YouTube.