Een nieuwe column van Max von Kreyfelt naar aanleiding van de peiling van de afgelopen weekend.
Lees volledig artikel: Column: Het schaakmat van Den Haag
door Max van Kreyfelt
Er is iets vreemds gaande in de Nederlandse politiek. Terwijl de zomer langzaam wegglijdt, legt een peiling van Peil.nl een pijnlijk helder patroon bloot: niemand kan winnen zonder z’n ziel te verkopen. De linkse wolk komt niet boven de 62 zetels uit. Rechts, zonder de PVV, blijft steken op 56. Alleen een ongemakkelijk huwelijk in het midden of een sprong in het diepe met Geert Wilders levert een meerderheid op.
De cijfers zijn genadeloos. Waar Den Haag ooit draaide op vanzelfsprekende combinaties, CDA met VVD, PvdA met D66, is is nu alles gefragmenteerd. De kiezer heeft de macht teruggepakt, maar geeft die niet meer weg. Iedereen krijgt een stukje van de taart, maar niemand mag de taart aansnijden.
Het midden, met GroenLinks/PvdA, D66, CDA en VVD, kan nét een meerderheid vormen. Maar wie denkt dat dit stabiliteit brengt, vergist zich. Het is een recept voor compromissen waar niemand warm van wordt. Vier partijen die elkaar in de houdgreep houden, bang om electoraal afgestraft te worden. Een kabinet dat vooral bezig is met damage control in plaats van visie.
De andere optie is nog explosiever: een rechts blok mét de PVV. Dat zou in één klap 84 zetels opleveren. Een droom voor Wilders, een nachtmerrie voor Europa. Want stel je eens voor: Nederland, jarenlang braafste jongetje van de Europese klas, met een regering die Brussel trotseert, migratie op slot wil zetten en zich afvraagt wat NAVO-solidariteit eigenlijk waard is. Het zou Den Haag op de kaart zetten, maar misschien ook meteen in quarantaine plaatsen.
En zo zitten we vast in een democratisch schaakmat. De kiezer wil verandering, maar verdeelt de macht zó versnipperd dat er alleen nog onheilige allianties mogelijk zijn. Misschien is dat wel de echte boodschap van deze peiling: niet dat links of rechts wint, maar dat ons systeem kraakt onder de druk van te veel partijen, te veel verschillen en te weinig lef.
Wie de sleutel in handen heeft? Het CDA. Ironisch genoeg de partij die zelf nauwelijks nog overtuigt, maar onmisbaar is in ieder scenario. Het is een ongemakkelijke waarheid: wie klein speelt, wordt groot in de onderhandeling.
Nederland heeft dus een keuze. Een middenkabinet dat alle energie kwijt is aan compromissen. Of een PVV-coalitie die het land op scherp zet, binnen én buiten de grenzen. Wat we ook krijgen: de tijden van vanzelfsprekendheid zijn voorbij. De kiezer heeft de boel op slot gegooid en Den Haag mag proberen de deur weer open te breken.
