Mensen die binnen 14 dagen na een eerste of tweede corona-vaccinatie positief testen, in het ziekenhuis opgenomen worden of overlijden, worden als “niet-gevaccineerd” meegenomen in de onderzoeken naar effectiviteit van de vaccinatie. Op zich vreemd want juist in de eerste twee weken zijn mensen het meest bevattelijk voor een infectie of zouden ze last kunnen hebben van een bijwerking van het vaccin. Daarbij komt dat ook de afname van de werkzaamheid van een vaccin niet wordt meegenomen in de onderzoeken. Zo ontstaat er een vertekend beeld en wordt het moeilijk om de voor- en nadelen van vaccinatie echt goed en objectief te beoordelen
Lees volledig artikel: Berekening effectiviteit vaccinatie bepaald door statistische keuzes
Een blog van Lilian en Jillis Kriek
De belangrijke weken na de vaccinatie
De bescherming van een vaccin is de eerste 14 dagen na de vaccinatie nog niet voldoende. Daarom beschouwen vaccinfabrikanten en gezondheidsinstanties die ‘vaccineffectiviteit’ (VE) rapporteren, iemand pas ‘14 dagen na de tweede dosis’ als volledig gevaccineerd.
Enerzijds begrijpelijk, anderzijds kan iemand die nog niet volledig gevaccineerd is wel ziek worden. En dat kan leiden tot een ziekenhuis- of IC opname. De mensen die tenminste één keer gevaccineerd zijn en binnen 14 dagen na de 2e vaccinatie positief testen, opgenomen of overleden zijn, worden als “niet-gevaccineerd” meegenomen in de onderzoeken. Dat maakt een goede evaluatie van de voor- en nadelen van het vaccin lastiger.
Als je kijkt naar de richtlijnen van de CDC en die van RIVM, die als leidraad gelden voor de regering, zie je dat de eerste twee weken na de vaccinatie weg worden gelaten bij de berekening van de effectiviteit van een vaccin.
Extra besmettingen
Bij onderzoek naar VE wordt niet gecompenseerd voor eventuele bijwerkingen en de extra besmettingen in de eerste twee weken na de vaccinatie. Maar het risico om besmet te raken met corona neemt in deze periode wel met 40 tot 60% toe. We zien dan meer ziekenhuisopnames. Misschien ook als gevolg van de bijwerkingen van het vaccin. De mensen die binnen 14 dagen besmet zijn geraakt of in het ziekenhuis terecht kwamen worden geregistreerd als “niet gevaccineerd”.
Deze tabel in het Deense onderzoek toont een piek in het aantal besmettingen in de twee weken na de eerste vaccinatie. Als je een objectief beeld wilt weergeven is dat zeker iets om rekening mee te houden.
Weglaten en schuiven met cijfers
Zoals we hierboven hebben kunnen zien, wordt men gedurende de eerste twee weken na de eerste dosis van 30 mg Pfizer en de eerste twee weken na de tweede dosis als niet gevaccineerd gezien. Deze weken worden niet meegeteld in het onderzoek naar effectiviteit van vaccinatie.
Dit zie je ook terug in het onderzoek van 15 september, waar onder andere het RIVM de effectiviteit van het COVID-19-vaccin tegen ziekenhuisopnames en IC-opnames in Nederland heeft onderzocht:
- Een beperking van de gebruikte methode is dat eerder geïnfecteerde personen die natuurlijke immuniteit hebben ontwikkeld niet worden verwijderd uit de groep personen die risico lopen.
- Vaccinatiestatus werd gedefinieerd als ‘gedeeltelijk gevaccineerd’ 14 dagen na een eerste vaccindosis. En wordt ‘volledig gevaccineerd’ 14 dagen na een tweede dosis of 28 dagen na het Janssen 1-dosisschema. Mensen die geen vaccin hebben gekregen of korter dan 14 dagen daarvoor een prik hebben gekregen, worden geclassificeerd als niet-gevaccineerd.
Viroloog Gabor Erdosi , Master of Molecular Biology/Genetics, noemt het Nederlandse onderzoek geen grote wetenschap.
Gefilterd
Niet alleen worden de mensen die reeds besmet zijn geraakt gefilterd uit de rapporten, maar sommige wetenschappers maken er juist gebruik van door een eerder besmet persoon toe te voegen aan de groep gevaccineerd.
In dit onderzoek naar de verspreiding van Omikron in Denemarken, zijn de definities voor de gevaccineerde groep aangepast. Iemand die een eerdere infectie heeft gehad en daardoor goed is beschermd wordt in de groep “gevaccineerd” geplaatst.
Effectiviteit van het vaccin
Met een interval tussen 2 vaccinaties (circa 5 weken) worden gevaccineerde personen tijdelijk in de groep niet-gevaccineerd geplaatst. Voor effectiviteitberekening zijn er namelijk alleen de kolommen gevaccineerd en niet-gevaccineerd :
Incidentie per 100.000 personen per dag per vaccinatiestatus is berekend door het aantal opnames te delen door het aantal personen in de bevolking, maal 100.000. De vaccin-effectiviteit is berekend als 1 – IRR x 100%.
Op het moment dat binnen die eerste twee weken na vaccinatie een persoon met bijwerkingen van vaccinatie of door corona een ziekenhuis- of IC opname nodig heeft, wordt deze persoon geteld als niet-gevaccineerd. Hetgeen een ander cijferbeeld geeft voor de vaccineffectiviteit, dan wanneer deze personen geteld zouden worden bij de gevaccineerde groep. Onderstaand voorbeeld laat duidelijk zien wat er gebeurt binnen die 2 weken.
Een voorbeeld
Stel je voor dat je op dag NUL begint met 5 gevaccineerde (groen) en 5 niet-gevaccineerde personen (geel). Op een moment, binnen die 14 dagen, komt een asymptomatisch positief persoon (oranje) in beeld. Deze persoon besmet 2 gevaccineerde (rood D+E) en 2 niet-gevaccineerde (rood a + b) personen. De 2 gevaccineerde personen bevinden zich nog in die 2 weken na hun vaccinatie. Ze worden dan niet meegeteld als gevaccineerd, maar als niet-gevaccineerd.
Hierdoor heb je op de 14e dag 3 gevaccineerde (A, B en C) en 7 niet-gevaccineerde personen waarvan twee uit de gevaccineerde groep (D+E). Je ziet een verschuiving binnen de groepen ontstaan. Op basis van deze redenering worden de ziekenhuis- en IC opnames berekend. Maar ook de effectiviteit van het vaccin tegen ziekenhuis en IC opnames.
Groep niet-gevaccineerd
De twee gevaccineerde personen (rood D+E) blijven na deze twee weken in de groep niet-gevaccineerd, tot twee weken na hun 2e vaccinatie. Met een interval van 33-35 dagen tussen elk vaccin plus 14 dagen tot na de 2e vaccinatie, worden ze voor minimaal 5 weken tot de groep niet-gevaccineerd gerekend in het onderzoek naar vaccinatie effectiviteit.
Dus als je jouw tweede injectie krijgt en een bijwerking binnen 14 dagen na die prik, dan word je, omdat niet is voldaan aan jouw volledig vaccinatieschema, geregistreerd als “niet-gevaccineerd”. De cijfers voor de gevaccineerde zullen consequent lager blijven, dan die voor de niet-gevaccineerde. Totdat de uitrol van het vaccinatieprogramma de bevolkingsverzadiging van bijna 100% nadert.
De Boosters
Recent Deens onderzoek laat zien dat een 2e vaccinatie na drie maanden een bescherming van 53 tot 65 procent tegen de Delta-variant geeft. De booster tegen de Omikron-variant beschermt de eerste maand 36 tot 54 procent. Het biedt in de twee tot drie maanden daarna nog maar voor 4 tot 9 procent bescherming. Na 90 dagen wordt dit opgevolgd door een negatieve bescherming van de vaccinatie.
Nu blijkt dat de vaccins minder effectief zijn tegen nieuwe varianten en de boosters tegen de Omikron variant volop in beeld zijn, wordt het interessant om eens te gaan bekijken hoe de boosters in de rapporten van de effectiviteit van de vaccinatie worden verwerkt.
Als we de technische briefing in de UK bekijken lijkt het erop dat de spelregels al zijn aangepast. Nu wordt er in de UK gerekend met meer dan 28 dagen na de eerste dosis voordat je als volledig gevaccineerd wordt beschouwd.
Zouden de bijwerkingen langer aanhouden of duurt het langer voordat dit vaccin zijn werk doet? Wat de reden van deze aanpassing is blijft speculeren.
Vaccin neemt in kracht af
Wat we wel weten is dat in een Israëlisch onderzoek naar veiligheid van het BNT162b2-mRNA Covid-19-vaccin werd geschat dat bij de Omikron variant de voordelen van de vaccinatie pas na 42 dagen groter zijn dan de nadelen die het vaccin met zich meebrengt. We weten inmiddels ook dat het vaccin na een aantal maanden in kracht afneemt. In de UK en Israël pleit men zelfs voor een booster-prik per drie maanden.
Wanneer je na drie maanden weer een nieuwe booster geeft, blijft er maar een relatief korte periode van enkele maanden over waarin de effectiviteit van het vaccin hoog is. De periode waarin een vaccinatie zijn werking behoudt is van belang voor de berekening. Hoe effectief zouden de vaccins zijn als we kijken naar een periode van een jaar?
Tenslotte
De huidige manier van rapportage waarbij de eerste twee weken na de prik zijn uitgezonderd en de werkzame periode van de vaccins steeds korter wordt, gebruikt het RIVM en het OMT als advies aan onze regering. Dit leidt tot verkeerde beslissingen.
Dit betekent dat het oppikken van een bijwerking van het vaccin bijna onmogelijk is. En in plaats daarvan wordt dit nadeel gebruikt om de illusie van een hogere werkzaamheid van het vaccin te wekken.
De periode waarover de effectiviteit wordt berekend is heeft maar betrekking op enkele maanden en niet over een jaar. Na vaccinatie hebben mensen een verzwakte immuunrespons gedurende een periode van maximaal 28 dagen. Daardoor is de kans dat men in die periode een infectie door Sars-Cov-2 of andere infectieuze ziektes oploopt groter dan zonder vaccinatie.
Ondanks het bewijs dat de effectiviteit van vaccins ondersteunt, is het vaccin waarschijnlijk minder effectief dan uit onderzoeken blijkt. Zeker als het gaat om bescherming tegen nieuwe varianten waarbij het vaccin ook korter lijkt te werken.
De mRNA-vaccins bieden maar tijdelijk bescherming en zijn daarom geen uitweg uit deze pandemie. Je kunt je zelfs afvragen of de voordelen van de booster met deze milde Omikron variant nog opwegen tegen de nadelen. Zeker als we van plan zijn om de gehele bevolking van een booster te voorzien.
U heeft zojuist gelezen: Berekening effectiviteit vaccinatie bepaald door statistische keuzes. Een blog van Lilian en Jillis Kriek.
