Het zeer onwaarschijnlijke Omikron-scenario

Leestijd: 5 minuten

De grote dreiging

Gisteren gaf Van Dissel weer een technische briefing aan de Tweede Kamer. Het gedeelte over wat Omikron ons zou kunnen brengen kreeg – ook in de pers – de grootste aandacht.

Dit is een fragment uit deze presentatie, waarin hij een model uit Engeland behandelt. En op basis van die vier scenario’s deze vertaling maakt naar Nederland. Dit is dus op basis van het meest optimistische Engelse scenario:

Besef dat dit cijfers zijn, die gelijk zijn aan de top van de eerste golf rond 1 april 2020. Het meest pessimistische scenario van deze presentatie liet trouwens cijfers zien van een factor 3 keer zo hoog als dit. Dat zou dus 2000 ziekenhuisopnames per dag zijn en 400 IC-opnames.

Doodgeschrokken

Bij Sven Kockelmans op Radio1 vertelde Diederik Gommers woensdag dat hij afgelopen vrijdag bij de OMT-vergadering ook al zo een presentatie had gehoord. Hij was zich doodgeschrokken van het vooruitzicht. Zondag gaf Van Dissel een presentatie op het Catshuis, met vergelijkbare cijfers en prognoses. Besef daarbij dat de besluitvorming van het kabinet mede gebaseerd was op deze presentatie.

Dus mede op basis daarvan zijn de basisscholen in Nederland eerder gesloten. En werd ook al tijdens de persconferentie van dinsdag aangegeven dat er best een kans was van eerdere aankondigingen van nog zwaardere maatregelen. Daarbij zagen we op allerlei plekken in de media (zowel in Engeland als bij ons) de aankondiging van het grote nieuwe gevaar dat op ons afkomt. Inclusief oproepen om nu al de meest ingrijpende maatregelen te nemen (met nog meer druk om te vaccineren en iedereen te laten boosteren, zelfs als de laatste vaccinatie nog maar drie maanden  geleden was).

Boterzacht

Als je het Engelse rapport leest waar alles op gebaseerd is dan vind ik één en ander boterzacht. Het is een opeenstapeling van aannames. Zeker als je de ontwikkeling in Zuid-Afrika op de voet volgt met Omikron, dan begrijp je niet hoe ze met uitkomsten kunnen komen die in Nederland vertaald. Dus dat zou betekenen dat we blij mogen zijn als de ziekenhuisopnames niet hoger worden dan maart/begin april 2020. Elke logica dat dit nog zelfs de meest optimistische uitkomst zou kunnen worden, ontbreekt. Maar ik heb al eerder vastgesteld dat één van de bijeffecten van het Corona-virus is dat men niet meer logisch kan nadenken. Angst overheerst alles.

Juist als er zowel op individueel als collectief niveau belangrijke beslissingen moeten worden genomen is het nodig om het hoofd koel te houden en met goede data te komen en afgewogen analyses. En niet met slecht onderbouwd cijfermateriaal met zeer onwaarschijnlijke uitkomsten, die logisch onverklaarbaar zijn. Het voedt de angst alleen nog maar meer en zorgt voor slechte besluitvorming met extra veel schade.

Ligtijd

Dat die Omikron-variant een stuk besmettelijker is dan Delta blijkt ook uit de cijfers in andere landen, en zien we ook in Nederland. Maar de sleutelvraag is hoeveel mensen er uiteindelijk besmet worden en – nog belangrijker – welke deel ervan in de ziekenhuizen terecht komt. En daarover zijn al duidelijke aanwijzingen over uit Zuid-Afrika.

Daarbij is het voor de druk in de ziekenhuizen ook heel belangrijk hoe lang men daar blijft liggen. En als die ligtijd een derde minder zou zijn dan kunnen de ziekenhuisopnames per dag ongeveer de helft hoger zijn om tot dezelfde druk in de ziekenhuizen te leiden. (Dus 600 ziekenhuisopnames per dag dan leidt tot ongeveer dezelfde druk als 400 ziekenhuisopnames per dag nu).

Berichten uit Zuid-Afrika

De data uit Zuid Afrika, waar Omikron al een maand “huishoudt”  volg ik op de voet (en we plaatsen daar elke dag vanuit het Green Team op onze site een update van). Maar ik kijk ook naar gesprekken met deskundigen uit Zuid-Afrika.

Gisteren was er het tweede gesprek over Omikron tussen Dr. Mobeen Syed en Prof. Terrence Kommal uit Gauteng. Met actuele data, goede data-interpretatie en verslag van zijn ervaringen in ziekenhuizen en met dokters die daar werken. Het is een video van 1 uur die alle OMT-leden, voorafgaande aan hun bespreking morgen, verplicht zouden moeten bekijken. Daarnaast zou het gesprek ook getoond moeten worden aan de kabinetsleden en de Tweede Kamercommissie.

Dan beseffen ze pas goed dat dit meest optimistische scenario dat Van Dissel schetste bij het OMT, kabinet en Tweede Kamer een uitermate zwakke basis heeft en volledig onwaarschijnlijk is.

Als men te weinig tijd heeft om die video in zijn geheel te bekijken, volgen hieronder de belangrijkste highlights (met de tijdcode).

04:30

23.884 positieve testen, hetgeen een stijging is van 20% t.o.v. een week eerder. Met als waarschuwing dat pas recentelijk de data van sneltesten aan de landelijke data zijn toegevoegd.

08:30

Berekening van aandeel Omikron is gebaseerd op hele kleine getallen monsters die gesequenced zijn. Van die kleine aantallen is ook sprake bij de berekening van het beschermend effect  door eerdere infectie of vaccinatie.

15:15

Ten opzichte van 2 weken geleden zijn er 4 keer zoveel patiënten met Covid-19 in de ziekenhuizen van Gauteng opgenomen. Dat zijn voor een groot deel patiënten met andere klachten waar ook Covid-19 bij  is vastgesteld.

• Van de 7300 patiënten die MET Covid-19 in de ziekenhuizen liggen worden 190 “geventilleerd”. Dat is minder dan 2 keer zoveel dan twee weken geleden.
• In juli werden er op het hoogtepunt 1441 geventileerd (meer dan 7 keer zoveel als nu). Toen 10% van alle ziekenhuisopnames, terwijl dat nu nog geen 3% is.

19:45

Eind november zijn er ruim 20.000 positieve testen toegevoegd vanuit sneltesten met terugwerkende kracht.

21:50

De sterftecijfers worden besproken in Zuid-Afrika en dan wordt deze grafiek getoond met een verschil van een factor 15 met de cijfers uit juli. Wijst op een veel minder virulente variant.

Ook de persoonlijke ervaringen van dokteren in verschillende ziekenhuizen in Gauteng wijzen op veel minder heftige gevolgen en veel minder ernstige patiënten. Het lijkt veel meer op een milde griep en zeker niet op de ernst van Covid-19 zoals ze die voorheen hadden doorgemaakt.

27:30 

Er wordt besproken dat vanuit Engeland gesteld werd dat deze ervaringen uit Zuid-Afrika door een combinatie van redenen, een veel te positief beeld geven. Dat wordt door Prof. Kommal ontkend. Plus dat de onderzoeken over al dan niet bescherming door vaccinatie op zeer lage aantallen is gebaseerd.

34:30 

Daar wordt besproken dat de berichten vanuit dokters en personeel een totaal andere sfeer geeft dan bij de pieken van de afgelopen 18 maanden.

36:00 

De verdeling van de overlijdensgevallen naar leeftijd. Waarbij ook opgemerkt wordt dat van de bijna 38.000 overlijdengevallen 66 onder 19 jaar is.

45:00

Hier bespreken ze het Engelse rapport (waar Van Dissel zijn presentatie op baseerde), en daar staat o.a. de zin dat in Zuid-Afrika van 60-80% van de bevolking op serologische basis al bewezen was dat ze geïnfecteerd zijn geweest of gevaccineerd. Prof. Kommal geeft aan dat hij niet begrijpt waar die cijfers vandaan komen. Er staat geen referentie bij in het rapport.

Wel is op basis daarvan de conclusie getrokken in dat rapport hoe gemakkelijk Omikron door deze immuniteit kan breken. Prof. Kommal geeft aan dat er op het moment van het schrijven van dat rapport al onderzoeken in Zuid-Afrika waren die lieten zien dat degenen die eerder geïnfecteerd waren juist ook een grote mate van bescherming hadden tegen Omikron.

Ze komen tot de conclusie dat de studie hiermee onterecht de booster zit te pushen. Die zes minuten vanaf 45 minuten laten goed zien hoe slecht de aanpak was van de Engelse studie, waar Van Dissel zich op gebaseerd heeft.

 51:00

Dan wordt besproken wat de mogelijk bescherming is geweest door Delta infecties en/of vaccinaties.

Conclusie

Als je de video bekijkt en afzet tegen het in Engeland gemaakte model en het door Van Dissel gepresenteerde model, dan besef je hoe onwaarschijnlijk zelfs dit “meest optimistische scenario” van 600 ziekenhuisopnames per dag en 100 tot 125 IC-opnames per dag is. En hoe groot daardoor de kans is dat er verkeerde beslissingen worden genomen met alle gevolgen van dien.

Een extra probleem is vervolgens, dat als de cijfers ver achterblijven ten opzichte van die prognoses, dat het dan toegeschreven wordt aan de acties die men heeft ondernomen en men niet onderkent (net zoals we merkten in januari 2021) dat het gebruikte model de plank volledig had misgeslagen

Hopelijk zijn er mensen bij het OMT, in Den Haag en in de media, die wel bereid zijn om naar de basisdata te kijken. En die, wanneer ze prognoses zien, die zelfs zonder de onderliggende argumentatie te hebben gelezen, beseffen dat deze qua uitkomst volledig onwaarschijnlijk zijn.

Dit is de bewuste video:

Help onze site met af en toe een (kleine) donatie. Klik hier.