Hoe de opstelling van het RIVM nog steeds levens kost

Leestijd: 6 minuten

Aanpassing website op z’n Van Dissels

Ja, het RIVM meldt op haar website inmiddels – als één van de laatste ter wereld – dat Covid-19 zich ook via kleine druppeltjes kan verspreiden. Maar natuurlijk werd bij toelichtingen vermeld dat ze dat eigenlijk altijd al vonden, c.q. gezegd hadden. En ventilatie vond Van Dissel ook al heel lang belangrijk. Maar daar werd dan wel aan toegevoegd dat de meeste verspreiding toch echt via grotere druppels verloopt. Lees nog maar dit interview met Van Dissel van vorige week.

Als je de uitspraken en toelichtingen van Van Dissel in de afgelopen 14 maanden op een rijtje zet t.a.v. de aerosole verspreiding, dan besef je pas goed, wat voor een van geschiedsvervalsing dat is. Kijk nog maar eens deze toelichting van Van Dissel terug bij een sessie in de Tweede Kamer in augustus vorig jaar. 

Op 29 september was het woord “ventilatie” inderdaad voor het eerst te lezen in de presentatie van Van Dissel in de Tweede Kamer.  

Maar behoudens deze toevoeging gebeurde er verder niets mee. Het werd niet echt toegelicht (want ventilatie is alleen relevant als je aerogene verspreiding erkent). En het werd niet toegevoegd aan de basismaatregelen, waardoor Rutte en De Jonge er bij de persconferenties niet over spraken. En het ergste was dat Van Dissel en het RIVM het gevaar juist downplayden. Lees maar wat het Ministerie van Onderwijs op 1 oktober opnam in hun brief over de plannen rondom ventilatie in scholen.

Veilige ruimtes

In juni 2020 stelde ik het Deltaplan Ventilatie voor, om te zorgen dat we enerzijds maximaal zouden zorgen dat besloten ruimtes (zoals scholen, kantoren, horeca, theater, bioscopen, etc) veilig gemaakt werden en als dat het geval was, dat men daar veel meer kon en mocht dan in ruimtes die (nog) niet veilig waren. Dat was mede gebaseerd op het geweldige werk van Fahmi Yigit, die me al in april veel leerde over Corona proof ventilatie. Maar die in Nederland ook heel weinig gehoord werd. Maar nu wel wordt verteld in de media door de deskundigen, die nu wel toegang krijgen tot de media.

Maar de opstelling van het RIVM zorgde en zorgt ervoor dat met dit voorstel op nationale schaal niets gedaan werd/wordt.

Wetenschappelijke principes?

Het erge daarvan is dat Van Dissel/RIVM/OMT zich steeds beroepen op de wetenschap en wetenschappelijke principes, terwijl ze die principes juist schenden.

Als je multidisciplinair zonder oogkleppen op in maart/april 2020 naar de verspreiding van het virus keek, dan was het volstrekt logisch wat de wetenschappers met een natuurkundige achtergrond (als Linsey Marr, Joseph Allen en Jose-Luis Jimenez) meldden over de aerogene verspreiding van het virus.

Het is gewoon simpele natuurkunde: ook wat grotere druppels en niet alleen de allerkleinste blijven zweven. En uit de literatuur (al in 1955 van W.F. Wells) was duidelijk dat het inhaleren van het virus tot een ernstiger vorm van infectie leidde. Iets wat ook herleid kon worden vanuit het spraakmakende onderzoek uit Gangelt in april 2020. 

Lachwekkend

Al in een vroeg stadium kwam ik een uitleg van een natuurkundige tegen, die elke uitleg van Van Dissel over de grote druppels lachwekkend maakt. Van Dissel vertelde vaak dat de grotere druppels een traject afleggen dat lijkt op een kanonskogel. Namelijk in een boogje naar de grond toe. Als je dan op 1,5 meter afstand staat, dan kan die druppel je niet raken. Maar probeer dan eens in te denken hoe een druppel, die dat traject aflegt in een neus van iemand anders kan komen.

De opening van je neus is namelijk grotendeels naar beneden gericht! Modelmatig waren door rekenkundigen berekeningen gemaakt. Wat er gebeurt er als de onderlinge afstand 20 cm, 40 cm is, etc. En daarbij bleek dat de kans dat de grote druppel inderdaad in je neus of mond komt behoorlijk klein is. (Nog los van het feit of je daarna inderdaad echt geïnfecteerd wordt, want dat gebeurt niet automatisch als een druppel met virus in je neus of mond terecht komt).

Als je toch geïnfecteerd raakt door iemand die binnen 1,5 meter van je af staat of zit, dan komt het voor het overgrote deel niet door het geraakt worden door een grote druppel (hops, in je neus of mond). Maar juist omdat je een tijd lang blootgesteld wordt aan de kleinere zwevende druppels. Die adem je dan een tijdje in en dan kan het dus mis gaan.

Langer zweven

Maar ook loop je dat risico als je in een ruimte bent, waar die kleinere druppels met virusdeeltjes, langere tijd kunnen blijven zweven. En dat kan ook op (veel) grotere afstand dan die 1,5 meter.

Door die ruimtes wel veilig te maken (dus te zorgen dat aanwezigen geen of maar weinig virusdeeltjes inademen) bestrijd je de verspreiding van het virus het allerbest.

In plaats dat WHO en RIVM die wetenschappers met relevante aanvullende kennis omarmden, werden ze genegeerd of erger. En de media volgde die lijn getrouw. Ook de sociale media. Lees maar mijn boodschap terug van 11 augustus, die ik plaatste toen Rutte begin augustus weer eens niets over ventilatie zei. Die post werd beschouwd als fake nieuws en ik werd (uiteindelijk tijdelijk) door LinkedIn verwijderd.

Gebrek aan frisse lucht

Ik had al in april expliciet gewezen op het gevaar, bijvoorbeeld in zorginstelling, van het gebrek aan frisse lucht, waardoor de (doorgaans kwetsbare) aanwezigen gedurende lange tijd het virus zouden inademen. Kijk nog maar mijn optreden van 19 april 2020 terug bij OP1.

Op 1 juli maakte ik een overzicht van wat er allemaal al bekend was over de verspreiding via kleine druppels. En dit was mijn brief aan het RIVM, die ik stuurde als voorbereiding van een gesprek van 1 uur, die ik op 25 juni had (zonder enige opvolging).

Deze opstelling van het RIVM en de leden van het OMT hebben gezorgd voor heel veel onnodige slachtoffers.

Maassluis had het keerpunt moeten zijn

Het best is dat te illustreren rondom het onderzoek naar de uitbraak in een zorginstelling in Maassluis in de zomer. Terwijl er hard bewijs was dat het ventilatiesysteem een belangrijke rol speelde bij de verspreiding van het virus onder de bewoners en de verzorgers in één afdeling, kon en mocht dat niet zo zijn van RIVM, GGD en mensen zoals Marion Koopmans.

Als men in augustus wel had erkend dat dit het grote gevaar was in zorginstellingen (en op andere plekken, zoals scholen) en iedereen met dat risico rekening zou houden, dan waren er veel minder mensen besmet geraakt. Het is natuurlijk niet te exact berekenen, maar zelf denk ik dat het verschil meer dan twee derde was geweest.

Doordat RIVM en OMT-leden het nog steeds met zichtbare tegenzin over de aerosole verspreiding hebben (hoor bij voorbeeld deze podcast terug van Tijs van den Brink met Marion Koopmans), wordt er nog steeds geen adequaat beleid, noch adequate communicatie gevoerd.

Inmiddels wordt wereldwijd (behalve in Nederland) erkend dat de verspreiding van het virus vooral via de lucht gaat. Maar er gaat een moment komen dat mijn constatering dat het overgrote deel van de besmettingen via de lucht gaat, massaal wordt onderschreven. Net zoals met mazelen is gebeurd rond de jaren tachtig van de vorige eeuw. Tot 1985 dacht men dat mazelen via grote druppels ging. Daarna onderkende men dat het vrijwel compleet via de lucht gaat.

Ik heb al bijna een jaar intensief kontakt met Prof. Jimenez. Één van de prominente Amerikaanse wetenschappers, die wereldwijd communiceert over hoe belangrijk de verspreiding via de lucht en ook de ondertekenaar is van de oproepen aan de WHO. (In november hadden we dit interview met hem). En hij plaatste vorige week deze tweet.

Durfen niet openbaar

Juist omdat de media massaal het lang lieten afweten om natuurkundigen als Jimenez de ruimte geven voor hun andere verhaal over de verspreidingswijzen, gebeurde er nog iets belangrijks.

Achter de schermen hoor ik al lang van nogal wat deskundigen (ook van professoren uit de medische hoek) in Nederland dat ze meer op mijn lijn zaten. Maar zij durfden dat niet openbaar te doen. Juist doordat de media zo getrouw de lijn van het RIVM volgde. Met als ultiem voorbeeld Maarten Keulemans in De Volkskrant.

Maar het heeft nog steeds forse gevolgen.

Want terwijl de belangrijke natuurkundigen die nu wel prominent worden opgevoerd in de media, op de lijn zitten dat de verspreiding voor het overgrote deel door de lucht gaat, durven de deskundigen in Nederland dat niet in het openbaar te uiten. Omdat ze bang zijn dat de prominente positie die ze nu aan het veroveren zijn en het feit dat ze nu door de WHO als gesprekspartner worden erkend, weer kwijt raken als ze dat uitspreken.

Kan je voorstellen wat dat ook weer tot gevolg heeft? Dat nog steeds niet de maatregelen worden genomen, die genomen zouden moeten worden?

Gelukkig begint daar verandering in te komen, zoals uit de tweet van prof. Jimenez blijkt, waarin hij erkent dat hij ook denkt dat de verspreiding vrijwel geheel door de lucht gaat.

En ook gelukkig is dat de cijfers op dit moment de zeer goede kant op gaan. Maar besef wel dat als men onderkent dat coronavirussen (en er kunnen nieuwe komen in de toekomst!) en influenza zich voor het overgrote deel door de lucht verspreiden, en die virussen slaan in de herfst en winter steeds toe, we pas een adequate aanpak hebben om deze ziektes te bestrijden en te voorkomen dat de samenleving wordt ontwricht (door overheidsmaatregelen of anderszins).

En als het RIVM, Van Dissel en de leden van het OMT dit nu ook nog negeren, zullen zij ook medeverantwoordelijk zijn voor veel gezondheidsschade of zelfs meer.

Blijf deze site steunen, het is – helaas – nog nodig. Klik hier voor een (kleine) donatie.