Omvang van dagelijkse stijging besmettingen is veel kleiner

Leestijd: 3 minuten

Omvang van dagelijkse stijging besmettingen is veel kleiner

Het is onmiskenbaar dat het aantal COVID-19-besmettingen in Nederland de laatste maand stijgt. Alleen is de vraag hoe sterk die stijging echt is en wat we de komende tijd mogen verwachten. Dat is belangrijk omdat de keuze voor specifieke maatregelen daarmee samenhangt. Daarbij maakt het voor de gemoedsrust van mensen ook wel wat uit of we nu bijna in een situatie zitten die vergelijkbaar is met half maart, of dat het nu toch duidelijk anders is.

De wijze waarop het RIVM met zijn data omgaat, helpt niet om een scherp beeld te krijgen van de werkelijke situatie.

Veel cijfers kunnen op diverse manieren worden geïnterpreteerd. In de Uitkijktoren vindt u hierover diverse artikelen. Onder meer een artikel over de vraag in hoeverre de groei van het aantal positieve tests een juist beeld geeft van de ontwikkelingen rondom COVID-19. Hieronder een toelichting daarop.

De PCR-test als aanjager

Steeds meer wordt het probleem van de PCR-test erkend: ook als je niet meer besmettelijk bent, geeft de test een positieve uitslag. Ik heb dat o.a. in dit blog behandeld. The Lancet en de New York Times schrijven ook over dit probleem. In dat laatste artikel staat dat het aantal kopieën van het testmateriaal (de Ct-waarde), invloed heeft op het aantal personen dat als besmettelijk wordt aangemerkt, terwijl ze niet meer besmettelijk zijn.

Ook dit artikel in sciencemag beschrijft de problematiek goed. Daarin wordt naar deze wetenschappelijk studie verwezen. Uit die studie blijkt dat bij positieve samples met een CT-waarde lager dan 25 het virus wel kan worden gekweekt. Bij een CT-waarde hoger dan 35 lukte dat maar bij 3 procent.

In veel landen hanteert men een CT-waarde van 40 of hoger. Dan weet je bij een positieve uitslag niet zeker of iemand besmettelijk is. Niet voor niets zeggen vele PCR-deskundigen dat die CT-waarde niet boven de 30 a 33 mag liggen. (Nog los van de discussie of wat men bij een PCR-test vindt ook altijd COVID-19- virusdelen zijn.)

Rioleringscijfers

Aanvankelijk ging het er vooral om dat als er heel weinig mensen echt besmet zijn (zoals deze zomer), PCR-tests leiden tot een grote mate van overdrijving van het aantal besmettelijken. Maar op dit moment zien we een duidelijke groei van het aantal positieve tests en van de rioleringscijfers. Dus er is onder de bevolking zeker iets aan de hand. Alleen de vraag is: hoe groot is het effect van die overschatting als gevolg van PCR-tests bij een stijging van het aantal echte besmettelijken?

In de Uitkijktoren vindt u een artikel waarin we – op basis van een aantal aannames – onderzoeken wat dat effect zou kunnen zijn. En de uitkomst is heel interessant. Als er namelijk sprake is van een duidelijke stijging van het aantal besmettingen, dan zorgt de PCR-test, zeker in de eerste periode, voor een forse overdrijving van de groei van de besmettingen.

Zo kan een lineaire groei zich manifesteren als een exponentiële groei, omdat de toename door twee groepen wordt veroorzaakt. Enerzijds door de groei van het aantal mensen dat nú besmettelijk is. Anderzijds door de mensen die de afgelopen weken besmettelijk zijn geweest – en die worden door de PCR-test (ten onrechte) ook als positief aangemerkt.

Betrekkelijk

We weten niet of de aannames in het artikel kloppen. Ze zijn in ieder geval niet echt extreem. Het is vooral interessant om te zien wat de impact is op de test-uitslagen. En je dan te realiseren hoe betrekkelijk het dagelijks aantal positieve tests eigenlijk is.

Deze grafiek toont de uitkomst van die denkoefening. Blauw zijn de personen die op het moment van testen echt besmettelijk waren. Goud zijn de mensen die dat op het moment van testen niet meer waren.

Uit deze grafiek is goed op te maken dat de lijn van het aantal positieve testen scherper omhoog gaat als mensen die in de afgelopen vier weken besmet zijn geraakt, ook positief testen. Dit effect is nog sterker als het aantal dagelijkse testen wordt uitgebreid.

Vanaf 1 juni neemt het aantal nieuwe testen dagelijks met gemiddeld 1,16 procent toe. Als er verder niets verandert, stijgt het aantal positieve testen met 4,5 procent per vier dagen. Daardoor is vanaf juni de gemelde R voortdurend wat te hoog.

Omdat deze grafiek is gebaseerd op een aantal aannames, kan het effect minder sterk, maar ook sterker zijn. Maar door er helemaal geen rekening mee te houden, wordt de stijging gevoelsmatig fors overdreven.

U heeft zojuist gelezen: De omvang van de dagelijkse stijging is kleiner dan je denkt.

Volg Maurice de Hond op Twitter | Facebook | LinkedIn | YouTube.

Mocht u ons werk ook met een kleine donatie financieel willen ondersteunen klik dan hier.