Omdat ik er weinig fiducie in heb dat het RIVM voor de opening van de scholen komt met een krachtig ventilatie beleid, CO2-meters inclusief protocol, roep ik de ouders op om op tijd zelf in actie te komen.
Lees volledig artikel: (Groot-)ouders: Eis CO2 meters in klaslokalen!
Nu moet het dan toch!
Nu de Tweede Kamer een motie aangenomen heeft waarin o.a. een juiste aanpak van ventilatie wordt verlangd in scholen, wil ik de commissie Terpstra in herinnering roepen, die eind september vorig jaar met een rapport kwam over de ventilatie-situatie in scholen.
Ik schreef daar toen direct een kritiek op. Omdat dat rapport en de adviezen aan scholen wordt gedomineerd door deze zin vanuit het RIVM: Het RIVM laat ons weten dat het onduidelijk is of verspreiding via aerosolen een relevante rol speelt bij de verspreiding van het Coronavirus. Er is geen onderzoek waaruit dit blijkt. En dus heeft het RIVM onvoldoende aanwijzingen om nu aanvullende maatregelen te adviseren ter voorkoming van aerogene transmissie.
Deze zin werd dus opgeschreven nadat bijvoorbeeld Merkel in augustus 2020 de aandacht vroeg voor aerosolen. Kort erna werd ventilatie toegevoegd aan de basismaatregelen in Duitsland.
300 miljoen
Maar die bewuste zin van het RIVM zagen we in oktober 2020 ook terug in brieven van en naar schoolbesturen. “Het is onduidelijk of verspreiding via aerosolen een relevante rol speelt bij de verspreiding van het Coronavirus….”. Dat was geen aanmoediging van scholen om dit onderwerp hoog op de urgentielijst te zetten.
Het ministerie van Onderwijs stelde begin oktober 2020 (in? wanneer?) wel meer dan 300 miljoen beschikbaar voor scholen om de ventilatie te verbeteren. Maar dat betrof dan een derde deel van de kosten. En het plan voor het systeem was pas uitgewerkt in januari 2021. Weinig scholen hebben er tot nu toe gebruik van gemaakt. Mede omdat ze zelf of de (meestal al financieel getroffen) gemeentes twee derde moeten betalen.
In een prachtig overzicht van El Pais over het gevaar van aerosolen uit oktober vorig jaar staat o.a. ook deze tekening.
Eenvoudige middelen
En omdat we in Nederland op dat punt weinig gedaan hebben, waren er veel wat uitbraken op scholen.
Terwijl met eenvoudige middelen en een gericht protocol al behoorlijk wat bereikt kan worden. Ook het aanschaffen van luchtfilterings apparatuur kan veel helpen. Dat gebeurt bijvoorbeeld in New York en in veel Duitse deelstaten. In september zal in ieder van de 56.000 klaslokalen in New York een luchtfilteringsapparaat staan, staat in dit artikel, waarin nog veel meer belangwekkende informatie over de aanpak daat staat.
In Duitsland heeft de “Umwelt Bundesambt” (een ministerie) uitgebreide adviezen staan over ventilatie en luchtfiltering. Aan apparatuur hebben de diverse Duitse deelstaten bijna 2 miljard euro gereserveerd. Berlijn heeft 8000 luchtfilteringsapparaten gekocht voor 15 miljoen. Hier ziet u een overzicht van de acties van de afzonderlijke deelstaten op het terrein van ventilatie en luchtfiltering op scholen. (Weet u nog? Duitsland was het land dat weinig aan ventilatie deed volgens Van Dissel nog maar 10 dagen geleden in de Tweede Kamer……).
Nu hoop ik dat door de uitspraken van Rutte woensdag in de Tweede Kamer en de aangenomen motie, er nu wel een snel en adequaat plan komt voor o.a. de scholen. Maar ik vrees dat het wel iets halfslachtigs gaat worden. Want dat is tot nu toe steeds de manier geweest waarop het RIVM omging met aanpassingen van het beleid. En ventilatie is volgens Van Dissel echt niet een speerpunt, zoals hij vorige week nog in de Tweede Kamer zei. Ze zullen wel ergens een zinnetje veranderen. En vooral volhouden dat men het toch altijd al gezegd had dat Ventilatie belangrijk is.
Maar als het RIVM het niet adviseert, dan gebeurt er weinig
Naar aanleiding van mijn stukken vorig jaar over de aanpak van het veilig maken van schoollokalen voor de leerlingen in onderwijsinstellingen, kreeg ik van ouders de volgende feedback. De schoolleiding vertelde dat ze zich volledig hielden aan het protocol van het RIVM en daarin stond niets over CO2-meters of een duidelijk ventilatie-protocol. Cryptisch gezegd: handhygiëne op school was belangrijker dan goede ventilatie!
Leraren die toch al zoveel op hun bordje hadden sinds maart 2020, stonden minder open voor iets dat niet door de autoriteiten (RIVM) werd geadviseerd.
Gelukkig waren er ook scholen die wel met CO2-meters aan de slag gingen. Daarbij volgden ze een protocol als de waardes te hoog waren. O.a. de school van mijn kleinkinderen, die dat al sinds juni 2020 deed. Een basisschool met circa 300 leerlingen, waar geen enkele uitbraak is geweest, en geen enkele keer klassen naar huis zijn gestuurd in de afgelopen 13 maanden.
Protocol van het RIVM
Ik hoop dat vanaf half augustus, als de scholen in Nederland weer open gaan, er wel een protocol van het RIVM ligt t.a.v. ventilatie. Maar het is nu half juli, iedereen in het onderwijs is met vakantie. Dus ik vrees met grote vreze dat het (weer) een halfslachtig geheel wordt.
Wel ontvang ik van enkele ouders en grootouders mails dat zij zelf die CO2-meters aan scholen cadeau willen doen. Om er maar voor te zorgen dat het gaat gebeuren in de school van hun (klein-)kinderen. Het gaat om weinig geld per apparaat en vooral aandacht van de betrokkenen. (Grotere activiteiten t.a.v. het ventilatiesysteem duurt langer en kost veel meer en zal pas op termijn beschikbaar komen).
Interessante studie
Ik ben net een kleine studie tegengekomen uit Italië, die interessante informatie geeft over het gebruik van CO2-meters en adviezen hoe ermee om te gaan. Men heeft in 13 schoollokalen CO2-meters geïntroduceerd en bekeken wat voor effect het had. Niet of er al dan niet besmettingen zijn ontstaan, maar gewoon wat het effect was op het CO2-gehalte.
Die Italiaanse studie laat zien dat als er een CO2-meter in de klas is en een protocol, dat de leerlingen (en leraren) minder lucht inademden, die anderen hadden uitgeademd. Dus als leerlingen virusdeeltjes in de lucht brengen, dan is het CO2-gehalte een indicatie hoe fris de lucht is die je inademt. (400 a 450 ppm is de situatie in de buitenlucht). Deze grafiek laat dat zien. De rode lijn is het CO2-gehalte als de leraar dat cijfer niet in de gaten houdt en de blauwe lijn als die wel in de gaten wordt gehouden (dat zijn dan CO2-metertjes die met licht- of geluidssignalen aangeeft dat het CO2-niveau te hoog is):
Boven de 1000
De rode lijn komt overeen met de lijn die ik zag toen ik aan mijn dochter van 11 een CO2-meter meegaf. Regelmatig was het CO2-niveau ruim boven de 1000 en soms zelfs boven de 2000. Terwijl 700 gezien wordt als een “veilig” niveau. Dan adem je amper uitgeademde lucht van anderen in.
In die studie wordt ook getoond dat als er een CO2-protocol wordt toegepast, het CO2-niveau maar heel weinig boven dat 700 niveau uitkomt.
Te slotte staat er in die studie een advieslijst wat te doen bij verschillende CO2-niveaus. Voor het gebruik in Nederland hebben we het vertaald:
Het is, zoals gezegd, een eenvoudige studie, die direct hanteerbare adviezen geeft voor scholen om in ieder geval dit minimale te doen om de lokalen zo veilig mogelijk te maken. Men hoeft niet te wachten op het RIVM-advies en ook niet tot het ventilatiesysteem van de school is verbeterd of beter ingesteld (als dat nodig is). Luchtfilteringsapparatuur zou er à la New York en in diverse Duitse deelstaten ook in alle naar schatting 200.000 lokalen van onderwijsinstellingen dienen te staan, maar voordat men daartoe in Nederland overgaat…
Ga zelf tot actie over!
Ik raad in ieder geval iedere ouder van leerlingen in het Nederlands onderwijsstelsel aan, dit artikel door te sturen. Ga samen met andere ouders (MR) eisen dat vanaf het moment dat de scholen open gaan na de vakantie, in ieder geval deze minimum-aanpak met CO2- meters en een ventilatie-protocol van kracht wordt. Want dat had eigenlijk vorig jaar al moeten gebeuren.
En als u toch in de actie over gaat, bedenk dan dat deze niet commerciële en kostbare site een steuntje in de rug kan gebruiken. Daartoe vragen we van u een kleine, vrijwillige financiële bijdrage. Hier vindt u de link naar onze donatie-pagina.
