De treffende overeenkomsten tussen Biden en het Nederlandse politieke systeem

Leestijd: 5 minuten

De treffende overeenkomsten tussen Biden en het Nederlandse politieke systeem

Joe Biden

Als je president Joe Biden in de laatste jaren volgde dan zag je een oudere persoon met kenmerken, die je erg zorgen zouden baren als het een naast familielid van je zou zijn. Bij een familielid besef je dat het een onontkoombaar proces is en probeert daarop in te spelen. Meer verzorging thuis. Meer maatregelen nemen om te zorgen dat hij niet te zwaar wordt belast, een traplift installeren, nooit alleen naar het bad laten gaan, etc.

Als zo een familielid nog een belangrijke functie zou vervullen, nog alleen zou willen autorijden, etc. dan maak je duidelijk dat dit onverantwoord is. En bescherm je hem en de omgeving, door hem met zachte hand te laten stoppen.

Dus eigenlijk al in 2021 was het duidelijk dat het een onhaalbare doelstelling zou zijn dat Biden ook nog als president goed zou kunnen functioneren tussen 2024 en 2028. Maar ook was het besef toen al duidelijk dat, mocht Biden in 2024 tegenover Trump komen te staan, hij – met die gezondheidstoestand – kansloos zou zijn.

Terwijl het overgrote deel van de bevolking (zowel in de VS als in Nederland, zoals mijn onderzoek uit 2023 liet zien) vond dat er een andere kandidaat bij de Democraten diende te komen, was dat onbespreekbaar bij de Democraten in de VS. En werd dat amper ter sprake gebracht in de media. Daarbij was het ook nog zo, dat degenen die niet wilden dat Biden door ging, niet graag wilden dat Trump aan de macht zou komen, maar juist wilden verhinderen dat dit gebeurde.

Onhaalbaar

Pas door het optreden van Biden in het debat met Trump op 27 juni jl. werd het velen dicht bij de Democratische macht duidelijk hoe onhaalbaar het zal zijn om met Biden de verkiezingen van Trump te gaan winnen, nog los van het feit dat zelfs als dat zou gebeuren het onverantwoord zou zijn om hem ook nog tussen 2025 en 2028 de hoogste positie in de VS te laten aannemen. Pas vanaf dat debat werd in die media die positief staan ten opzichte van de Democratische partij, de gezondheidssituatie van Biden als problematisch gedefinieerd.

Maar omdat Biden, en blijkbaar zijn eigen entourage, niet willen opgeven, zal het in de komende tijd alleen gaan over de gezondheidssituatie van Biden en wordt de kans voor een Democratische overwinning steeds kleiner. De discussies erover zullen verder toenemen en doordat men niet al een paar jaar geleden heeft geanticipeerd op deze situaties, kan je alleen maar een chaotische situatie voorzien, hoe het ook met Biden in de komende maanden zal aflopen.

Het Nederlandse politieke systeem

Al lang stel ik dat het Nederlandse politieke systeem goed functioneerde in de 20e eeuw, met grote middenblokken, die na verkiezingen een regering konden vormen. Maar dat dit niet meer past bij de ontwikkelingen in de samenleving in de 21e eeuw. Het werd eigenlijk al  zichtbaar in 2002 bij de opkomst van Fortuyn, maar sinds PvdA en CDA samen onder de 20% zakten en nog alleen regeringen konden worden gevormd met vier of meer partijen, zien we dat het systeem eigenlijk volledig vastgelopen is. Even wat voorbeelden.

• In januari 2021 viel de regering, het duurde 1 jaar voordat er een nieuwe regering was (met dezelfde vier partijen).
• Begin juli 2023 viel de regering, het duurde 4,5 maand voordat de verkiezingen gehouden werden en het duurde een jaar voordat er een nieuwe regering aantrad.
• Dus in 42 maanden hebben we 24 maanden een demissionaire regering gehad.
• De samenstelling van de Eerste Kamer, op basis van verkiezingen van maart 2023, verschilt fors van die van de Tweede Kamer, die 7 maanden later werd gekozen.
• Het debat over de regeringsverklaring van 3 en 4 juli 2024.

De kern

Afhankelijk van je eigen politieke voorkeuren zal je ongetwijfeld de oorzaken van het ontsporen van het debat van deze week toewijzen aan andere politici, en dat zien we dus ruim gebeuren. Maar het gaat voorbij aan de kern: dat dit een product is van ons politieke systeem, wat niet meer bij de samenleving van vandaag past. En door te gaan kibbelen over welke personen/partijen nu eigenlijk de schuld zijn van de vertoning van deze week, gaan we voorbij aan die kern. We hebben te maken met een stelsel dat lange tijd best klopte, maar nu niet meer.

Steeds als ik dit opvoerde (en dat deed ik vaak, zoals na de Tweede Kamerverkiezingen van 2021) dan krijg je als tegenwerping “Ja, maar die nieuwe partijen erbij is juist een teken van een gezonde democratie” en “er worden toch steeds regeringen gevormd” en “de opkomst bij Tweede Kamerverkiezingen is hoog”.

Ontkenningsfase

Dat wat er gezegd wordt dat ons stelsel toch zo goed functioneert omdat nieuwe partijen makkelijk in het parlement komen en vervolgens ook veel zetels halen (FVD in maart 2019, BBB in maart 2023, NSC in november 2023) lijkt sprekend op de ontkenningen in de afgelopen jaren over de ontwikkelingen van de gezondheid van Joe Biden. Wat er echt aan de hand is mag niet benoemd worden, en ondertussen worden de nadelige gevolgen van de situatie steeds nijpender.

Dit wordt nog het best geïllustreerd door het feit dat er noch tijdens de verkiezingen, noch tijdens de formatie, veel gesproken is over ingrijpende maatregelen van ons politieke stelsel. Wel over een constitutioneel hof, maar niet over hoe we een sterke vernieuwingsslag kunnen maken in de inrichting van onze democratie, waardoor we wel – en snel na verkiezingen – een slagvaardig bestuur kunnen krijgen waarin de bevolking vertrouwen heeft.

Hoe kan je ook verwachten dat de verschillende partijen in de kamer met twee derde meerderheid (want dat is nodig bij grondwetsherzieningen) tot veranderingen zullen overgaan. Men probeert het niet eens met elkaar te agenderen.

Parlementair Stelsel uit 2018

Het doet me denken aan de staatscommissie Remkes “Parlementair Stelsel” uit 2018. De commissie had een sessie georganiseerd met externe deskundigen over hun plannen en ik was ook uitgenodigd. Men had een rijtje plannen opgesteld, die zouden kunnen, binnen de bestaande grondwet. Op zichzelf begrijpelijk, maar veel te weinig om het echte probleem aan te vatten. Mijn voorstel was om naast dit rijtje plannen ook een plan B op te stellen. Hoe zouden we dit stelsel inrichten als we niet belemmerd werden door de grondwet!

Want besef dat ons huidige stelsel dat in 1848 heel snel ingevoerd werd op basis van de voorstellen van Thorbecke (toen revoluties in Europa uitbraken), al in 1845 door hem was opgesteld, maar toen werd genegeerd/afgewezen.

Mijn voorstel bij de commissie Remkes om dan ook dat plan B te maken, omdat we het waarschijnlijk in de toekomst hard nodig zouden hebben, werd afgewezen.

En terwijl we steeds dieper het moeras ingaan is er niet alleen geen plan B, maar lijkt men niet te willen beseffen hoe noodzakelijk dat is, omdat de huidige situatie niet vol te houden is. En zie je in de media dat onderwerp ook niet terug. Men besteedt liever veel tijd aan het volkstoneel dat opgevoerd wordt in de Tweede Kamer.

Dat zijn de treffende overeenkomsten met wat zich rondom Joe Biden aan het afspelen is. De kern van het probleem wordt ontkend/genegeerd met desastreuze gevolgen.

U heeft zojuist gelezen: De treffende overeenkomsten tussen Biden en het Nederlandse politieke systeem

Volg Maurice de Hond op X | Facebook | LinkedIn | YouTube

Blijf onbeperkt toegang houden tot alles wat Maurice.nl te bieden heeft. Klik hier om lid, abonnee, vriend en bondgenoot te worden.