Mijn onderzoeksrapport deel 2: Media, schoothondjes i.p.v. waakhonden

Leestijd: 9 minuten

Mijn onderzoeksrapport deel 2: Media, schoothondjes i.p.v. waakhonden

Geen interesse in een andere uitleg

Naast het laten afweten door de wetenschappers, zoals ik in deel 1 omschreef,  gaven ook de media niet thuis. In plaats van Van Dissel, Wallinga, de OMT-leden, Ab Osterhaus en andere virologen, epidemiologen en micro-biologen flink te bevragen en informatie en studies uit het buitenland voor te leggen, hingen ze vrijwel kritiekloos aan hun lippen. Met af en toe een uitzondering (zoals bij sommige uitzendingen van Nieuwsuur of EenVandaag).

Cruciale studies, zoals van Prof. Streeck, uit april/mei 2020 vlak over de grens uitgevoerd, kon je niet in de Nederlandse media terugvinden. En iemand als Streeck zijn we ook in de Nederlandse media vrijwel niet tegengekomen, terwijl hij wel een interessant tegengeluid had op basis van zijn eigen studies.

Het beste kan ik de twijfelachtige houding van de media illustreren aan de hand van het werk van Maarten Keulemans, die gekozen is tot “journalist van het jaar 2021”. Deze verkiezing maakt hem dus bij uitstek representatief voor het optreden van die beroepsgroep in 2021. En blijkbaar vinden de media dat zelf ook, want de journalist van het jaar-prijs is een initiatief van Villamedia, onderdeel van de Nederlandse Vereniging van Journalisten.

De kern

Eind 2020 heb ik een uitgebreid artikel geschreven over het interview van Maarten Keulemans met Jaap van Dissel. Ik denk dat het in één klap de kern laat zien van het probleem dat ik hierboven beschreef. Het is de moeite waard om het met de kennis van nu (14 maanden later) nog eens terug te lezen.

Vanaf half maart 2020 heb ik met regelmaat de redactie van De Volkskrant (en ook anderen) informatie gestuurd over de bevinding dat het virus voornamelijk airborne was en dat ouderen in zorginstellingen extra risico liepen door de verspreiding van het virus door de lucht en het ventilatiesysteem.

De reacties van De Volkskrant waren, dat ze mijn bevindingen aan specialisten hadden voorgelegd en die zeiden dat het virus zich vrijwel alleen via grote druppels verspreidde. In de periode eind maart-eind mei 20202 heb ik vele artikelen op deze site geschreven, die de belangrijke rol van superspreadevents benadrukten, dat buiten besmettingen weinig plaats vonden, dat je via voorwerpen niet kon worden besmet en dat de virale doses, die je inademt in belangrijke mate bepalend was voor of je ziek wordt en hoe ziek je wordt.

Internationale studies

In juni 2020 schreef ik een overzichtsartikel met daarin de zaken die ik vanaf maart had vastgesteld op basis van internationale studies, die inmiddels veel breder bekend waren geworden en op sommige plekken werden omarmd, maar niet in Nederland.

Sommige van die punten beschreef Maarten Keulemans ook (maar dan wel een stuk later) en andere punten beschreef hij niet, omdat Van Dissel c.s. op de oude koers bleef varen.

Het was echter niet alleen het feit dat Keulemans mijn input compleet negeerde, via Twitter liet hij aan de hand van de informatie die ik had gepresenteerd zijn dedain voor mij zien.

Superspread events

Toen ook Keulemans voor de eerste keer een artikel in De Volkskrant over superspreadevents had geschreven (twee maanden nadat in Amerika er publiciteit over was ontstaan) en hij erop attent werd gemaakt, dat ik dat al 7 weken eerder had gemeld, plaatste hij deze tweet (kijk ook even goed naar zijn mondkapje toen).

Keulemans negeerde mij volledig in De Volkskrant (wat zijn goed recht is), maar negeerde ook datgene wat ik in mijn artikelen had aangevoerd. En als hij er wel mee kwam, dan was het vaak veel later dan elders in de wereld. Besef dat Van Dissel en de andere OMT-leden heel lang de superspreadevents toeschreven aan het feit dat de mensen in de koffiekamers dicht bij elkaar hadden gestaan. In de lijn van Van Dissel heeft Keulemans het grote belang van ventilatie en aerosolen pas heel laat in zijn artikelen beschreven (want de lijn van de deskundigen was dat het helemaal niet aangetoond was dat er virus in die druppels zouden zitten, dat zich kon vermenigvuldigen. En zelfs als dat zo zou zijn dan speelde het toch een veel kleinere rol dan de grote druppels).

Zo werkt Keulemans dus

Maar Keulemans besteedde wel regelmatig aandacht aan mij op twitter en altijd op een negatieve, vaak laatdunkende, manier. Nu kan ik met diverse voorbeelden komen uit de afgelopen twee jaar waar dat gebeurde, maar vorige maand diende zich iets aan, waarmee ik het beste kan laten zien hoe Keulemans functioneert zowel als journalist en als mens.

Door het ANP was de Belgische viroloog Marc van Ranst geinterviewd over ventilatie en toen zei hij dit:

Ik vroeg via Twitter op 6 februari aan Van Ranst om met drie voorbeelden te komen van die vele onzin die ik blijkbaar had geroepen. Van Ranst reageerde niet, maar Keulemans was er als de kippen bij.

Je mag veronderstellen dat “de journalist van het jaar” die een dergelijke tweet plaatst, zoiets niet zomaar schrijft, maar dat wel kan onderbouwen.

Maar door te laten zien wat er op deze site echt over deze vijf punten is geschreven kan in één klap worden aangetoond hoe onzorgvuldig Keulemans opereert en dat hij het kennelijk  belangrijker vindt om mij zoveel mogelijk in diskrediet te brengen, dan recht te doen aan de feiten.

Daarom zal ik  aan de hand van de publicaties op mijn site elk van die vijf punten behandelen.

1. “Er komt geen tweede golf”

Deze zin wordt vaak tegen mij gebruikt als men wil aangeven hoe mis ik het toch wel had. Keulemans neemt deze zin als eerste over in zijn tweet.

Nu heb ik sinds maart circa 800 artikelen geplaatst en daar staan heus verwachtingen in, die niet zijn uitgekomen. Ook ten aanzien van maatregelen, die zouden kunnen werken of niet zouden kunnen werken. Zo dacht ik eind maart 2020 dat mondkapjes buiten zouden werken en ook nog dat het virus zich via voorwerpen verspreidde.

Vrij snel erna heb ik op basis van internationale studies en artikelen mijn mening bijgesteld en daar snel via mijn site melding van gemaakt.

Toen we in mei 2020 gingen versoepelen werd op de televisie door OMT-leden daartegen gewaarschuwd, omdat er dan een tweede golf zou kunnen gaan komen. Mijn opstelling was dat die niet in die periode met mooi weer zou komen, en dat we daar dus dan van zouden moeten profiteren. Maar wel gaf ik aan dat, gezien het al door mij vastgestelde seizoenspatroon, in het najaar er wel weer risico’s zouden zijn op uitbraken. Op 20 mei schreef ik daar een uitgebreid artikel over. Dit staat aan het begin.

Deltaplan Ventilatie

Dat ik ernstig rekening hield met uitbraken in het najaar blijkt ook uit mijn Deltaplan Ventilatie dat ik op 24 juni 2020 publiceerde. Want waarom zou ik dat voorstellen als ik niet het gevaar zag van een Tweede Golf?

Op 14 mei 2020 werd ik door Pim van Galen uitgebreid geinterviewd over de 1,5 meter samenleving en daarin kwam ook de Tweede Golf aan de orde. Ook daar vertelde ik dat die in die zomer niet zou komen, maar in het najaar waarschijnlijk wel. Letterlijk zei ik dit: “Tot aan het najaar komt die Tweede Golf niet”. In dit fragment hoorde u wat ik zei en in welke context dat was.

In meerdere artikelen voorafgaande aan het najaar 2020 heb ik geschreven en gesteld dat de kans groot was op grote uitbraken in het najaar. O.a. in een artikel van 4 augustus 2020 over ventilatie op scholen en het risico dat die dan weer dicht moesten bij nieuwe uitbraken.

Voor iedereen, die mijn artikelen volgde in voorjaar en zomer 2020 was het duidelijk dat ik die zomer een veilige periode vond en dat het najaar, door het seizoenseffect, weer grote risico’s zou geven.

Interview

Maar de journalist van TV-gids, die 19 mei 2020 een artikel schreef over mijn interview met Pim van Galen (en niet met mij gesproken had), maakte deze kop van het interview:

Die tekst van mij in het interview ging over de zomer van 2020, maar niet over het najaar. Dat blijkt nota bene uit de video van het gesprek met Pim van Galen zelf, dat zich ook nog in dat artikel bevindt.

Maar de kop uit het artikel van deze journalist werd door degenen, die mij gemakzuchtig wilden afschrijven, gebruikt om te stellen dat ik had gezegd dat er überhaupt geen tweede golf zou komen. Zelfs mijn zin “tot aan het najaar” werd door sommigen geïnterpreteerd als zou ik gezegd hebben: tot en met het najaar.

Maar het karakteriseert de zorgvuldigheid van de journalist van het jaar Maarten Keulemans, dat hij als eerste in zijn opsomming van de onzin die ik zou hebben geroepen, “geen tweede golf” gebruikt. Een andere journalist maakt een verkeerde samenvatting van wat ik gezegd heb en Keulemans pent het over.

2. “Uitbraken India ondenkbaar”

Ook dat is een valse beschrijving van Keulemans over wat ik in mijn stukken geschreven heb.

In maart 2020 beschreef ik dat de uitbraken tot dat moment alleen hadden plaatsgevonden in de gebieden boven de 30 graden met temperaturen tussen 4 en 12 graden.

Maar in april/mei 2020 constateerde ik dat Corona zich ook blijkbaar hield aan uitbraken in een land als Brazilië van het normale griepseizoen (dat daar liep van noord naar zuid tussen februari en mei).  En beschreef ik ook in mei 2020 de superspreadevents in o.a. Manaus (Brazilië) die tijdens een heftige regen-/onweersbui hadden plaatsgevonden met de mogelijke verklaringen.

In India is het griepseizoen gewoonlijk tijdens de moesson. En al op 27 maart 2020 schreef ik in dit artikel over de tropische gebieden, waar Corona nog niet was uitgebroken, het volgende :

En ook in andere artikelen verbond ik Corona in India met de moessonperiode.

Kortom: het tweede punt waarin Keulemans laat zien hoe blijkbaar zijn werkwijze is.

3. “Anderhalve meter zinloos”

Ook dit punt van Keulemans is een verkrachting van wat ik in mijn artikelen, ook in 2020, heb beweerd.

Waar ik me vanaf het begin tegen verzette was de unidimensionaliteit van het advies dat als je maar op 1,5 meter afstand bleef je veilig was voor besmetting. (Want de besmetting vond immers plaats volgens WHO/Van Dissel en Keulemans via grote druppels die je opving als je binnen 1,5 meter afstand zou verblijven van iemand die geïnfecteerd was en daarbuiten was je veilig).

Ik stelde ook al in mei 2020 (kijk nog maar eens naar dat gesprek met Pim van Galen op 14 mei 2020) dat de besmetting plaats vindt als je een tijdje de aerosolen inademt die een geïnfecteerde verspreidt. Het onderzoek van Prof. Streeck heeft dat ook onomstotelijk aangetoond.

Dus die 1,5 meter regel had twee grote problemen:

• Het gaf onterecht het gevoel dat men op grotere afstand veilig was, terwijl de besmetting door de lucht in een besloten ruimte het meeste voorkomt.
• Een korte tijd dicht bij elkaar was/is niet gevaarlijk, omdat dan de virale doses die je binnen krijgt, te klein is om er geïnfecteerd door te raken. Dus een korte tijd dicht bij elkaar vormde geen risico en was uit sociale en economische overwegingen verstandig om dat wel te accepteren.

Dat was dus waar ik me tegen keerde m.b.t. de 1,5 meter regel. Dus ook deze beschrijving van Keulemans doet noch recht aan wat ik echt gezegd heb, noch recht aan mijn waarschuwingen t.a.v. het gevaar dat men loopt onder bepaalde omstandigheden op (veel) meer dan 1,5 meter.

4. “Geen uitbraken buitenlucht”

Er is overweldigend bewijs dat er geen grote uitbraken in de buitenlucht zijn geweest. Als er een gelegenheid was waar mensen met elkaar buiten waren geweest en toch forse aantallen personen werden besmet dan is het ook vrijwel steeds zo geweest dat de besmetting plaats gevonden kon hebben binnen (bij het vervoer ernaar toe, in het restaurant, tijdens schuilen voor de regen).

O.a. deze vier artikelen gaan over dergelijke gebeurtenissen en hoe gemakkelijk men zegt dat de besmetting buiten wel grootschalig heeft plaatsgevonden:

• Een uitbraak op een terras in Dokkum
• De uitbraak bij de wedstrijd Atalanta Bergamo-Valencia
• De uitbraak bij een bruiloft in de open lucht in Le Mans
• Over de grand-prix en een demonstratie

En op 7 juli 2020 plaatste ik dit artikel. Met daarin over ‘Buiten’ deze opmerkingen:

Ook ten aanzien van dit punt is dus duidelijk hoe onwetenschappelijk en onjournalistiek Keulemans met zijn tweet bezig was.

5. “Britse variant is een overdrijfsel”

En dit is het vijfde punt, waarvan Keulemans een bewust valse voorstelling van zaken geeft.

Ten aanzien van de Britse variant die zich in december aandiende was de discussie hoe snel het zich in Nederland aan het verspreiden was. Niet of het al dan niet besmettelijker was dan de voorgaande variant(en).

In een overzichtsartikel van 24 februari is precies terug te lezen wat mijn opstelling was t.a.v. de Britse variant waarin ik wel onderkende dat die besmettelijker was dan de voorgaande versie(s) maar stelde dat het RIVM voortdurend het tempo van stijging van die variant in Nederland overdreef. Men gebruikte die overdrijving o.a. om de avondklok in Nederland ingevoerd te krijgen. Het was een goed voorbeeld hoe slecht de modellen van het RIVM al toen waren, alhoewel men dat met Omikron in de afgelopen drie maanden nog verder overtroffen heeft.

De snelheid waarmee de Britse variant zich uiteindelijk over Nederland verspreidde was beduidend langzamer dan Van Dissel had aangegeven. Mede daardoor heeft Kuipers half januari een grafiek laten zien die ook nergens op sloeg, maar dat samen met die overdrijving van Van Dissel zorgde voor de avondklok. Dit stond ook in het AD van eind februari. 

In dit artikel van 21 januari 2021 beschreef ik hoe twee grafieken van Van Dissel en Kuipers ons de avondklok in hadden gemanipuleerd. Beide gebaseerd op een overdrijving van het tempo waarin de Britse variant zich  al had verspreid. Het lijkt sprekend op de wijze waarop Van Dissel en Wallinga ons in de afgelopen maanden in een lockdown hebben gekregen door in hun modellen de mate waarin Omikron mensen ernstig zou ziek maken, sterk te overschatten. Op deze site hebben wij daar al in december 2021 op gewezen. Lees dit artikel op 18 december “Op weg naar een paniek lockdown”.

Ook met dit vijfde punt leer je meer over de werkwijze van Keulemans. Mij iets in de schoenen schuiven, “de journalist van het jaar” onwaardig.

Veelzeggend

Dus Van Ranst riep dat ik “zoveel onzin had geroepen, dat niemand naar me luisterde” en Keulemans gaf daar vervolgens een opsomming van.

Het is goed te merken dat Van Ranst weinig tot niets van deze site heeft gelezen en gemakzuchtig iets roept (en daar dan niet op terugkomt als ik hem daarop aanspreek). Maar vooral laat Keulemans met deze tweets zien wat zijn echte kwaliteiten zijn als wetenschapsjournalist: De feiten zijn niet van belang.

Juist omdat hij door collega’s wordt aangemerkt als “de journalist van het jaar” zegt het veel over het optreden van de media tijdens deze Coronacrisis.

U heeft zojuist gelezen: Mijn onderzoeksrapport deel 2: Media, schoothondjes i.p.v. waakhonden.

Volg Maurice de Hond op Twitter | Facebook | LinkedIn | YouTube.

Mede daarom is het nodig dat we via deze site relevante informatie blijven delen over de gang van zaken rondom Corona. Want het op dit moment niet relevant lijkt, de gereedschapskist ligt klaar, en of de media dan een betere rol gaan spelen, is maar de vraag. Klik hier voor een (kleine) donatie.