De ingrijpende koerswending

Leestijd: 6 minuten

Vandaag wil ik beschrijven wat de grote beleidsconsequenties zijn van de onderzoeksresultaten, die ik in de afgelopen dagen heb beschreven.

Nog even dit vooraf

Omdat er mensen zijn die de door mij verstrekte informatie over dit onderwerp al snel verkeerd (willen) interpreteren, nog even dit vooraf:

• Ik ben geen anti-vaxxer. Maar informeer me altijd zo goed mogelijk. Op basis daarvan heb ik, in relatie tot mijn gezondheidssituatie, besloten dat ik als 73-jarige me in april/mei wel met het Pfizer vaccin heb laten vaccineren.
  
• In 2009 heb ik, ondanks een ander advies van de Gezondheidsraad, op basis van mijn analyse van de ontwikkelingen van de Mexicaanse Griep in Australië die zomer  (het was minder erg dan we dachten dat het zou zijn), besloten mijn dochtertje van 6 maanden niet tegen de Mexicaanse Griep te laten vaccineren. (Bijna 75% van de ouders hebben toen hun kind tussen 6 maanden en 4 jaar wél laten vaccineren.).
  
• Uit de grootschalige onderzoeken die de laatste weken uitkomen, is goed op te maken dat het vaccineren tegen Covid-19 een (zeer) goede werking heeft tegen het voorkomen van geïnfecteerd raken met Covid-19 en tegen in het ziekenhuis terecht komen. Het effect neemt in de tijd af en is niet hetzelfde bij nieuwe varianten.
  
• In tegenstelling wat door sommigen wordt beweerd, namelijk dat er kort na de vaccinatie veel mensen ernstig ziek worden of dood gaan, blijkt dat niet uit de cijfers. De kansen erop zijn (zeer) klein, maar zeker ook niet nul.
  
• De kans op ernstige nadelige effecten op langere termijn van de nieuwe vormen van vaccinatie (mRNA) zijn niet bekend. Het overgrote deel van de experts geven aan dat die (zeer) klein is. Maar er zijn andere experts, die wel sterk waarschuwen voor de mogelijke nadelige gevolgen. En vooral voor het nog niet goed onderzocht zijn ervan. Veel van wat de experts van beide kanten zeggen, klinkt reëel. Bij mijn persoonlijke afweging (leeftijd, gezondheidssituatie) op het moment van mijn besluit in april, net zoals ik dat ook doe met mogelijke bijwerking van medicijnen, heb ik de ingeschatte voordelen van het vaccineren voor mezelf op deze leeftijd, groter geacht dan de mogelijke risico’s.

De basis van de omslag

De grote omslag die er in beleid moet (en zal) komen wordt vooral veroorzaakt door een combinatie van drie recente constateringen:

• Degenen die gevaccineerd zijn, kunnen nog steeds anderen infecteren. Weliswaar is hun kans kleiner dan ongevaccineerden, maar is een stuk groter dan men hoopte.
  
• De bescherming van het vaccin neemt in de tijd af. Nu wordt er in Nederlandse media de laatste dagen steeds bij gezet dat dit alleen geldt voor het besmet raken, maar niet om ernstig ziek worden. Die bescherming zou nog steeds 95% zijn. Maar dat wordt gelogenstraft door de ontwikkelingen in Israël.  Even los van de vraag of het al dan niet goed is om met een 3e vaccinatie te komen, is het duidelijk te zien dat sinds men in Israël met een massale 3e vaccinatie is begonnen. Hierdoor is er een afname van de groei van ernstig zieken onder de gevaccineerden. Wel lijkt het zo dat de bescherming tegen geïnfecteerd worden sneller daalt dan tegen het ernstig ziek worden.
  
• Het geïnfecteerd zijn met Covid-19 geeft een betere en langduriger bescherming tegen besmet worden en ernstig ziek worden dan louter vaccinatie. Ook verwacht men dat dit effect nog extra groot wordt bij de (mogelijke) opkomst van nieuwe mutaties.

De gevolgen voor het beleid hiervan zijn enorm. Ik zal ze kort apart behandelen en kom dan tot een afsluitende conclusie.

1. Het beleid inzake toegang kan op de vuilnishoop

Het beleid in veel landen en op veel plekken is dat je toegang krijgt als je twee keer bent gevaccineerd of de laatste 24 uur negatief bent getest. Daarmee zou de kans (vrijwel) nul geworden zijn dat aanwezigen geïnfecteerd kunnen raken. Maar nu we weten dat degenen die gevaccineerd zijn toch ook nog anderen kunnen infecteren en de kans daarop toeneemt naarmate de vaccinatie langer geleden is geweest, vervalt de rationale achter deze aanpak. Je zou dit alleen kunnen handhaven als ALLE aanwezigen de laatste 24 uur negatief zijn getest. Dat is absoluut niet mijn suggestie (zie verderop), maar zeker wel de logische consequenties van de onderzoeksresultaten van de afgelopen tijd.

2. De kans op de beste bescherming neemt af door vaccinatie

Doordat we nu weten dat natuurlijke immuniteit een betere en langduriger bescherming biedt dan vaccinatie zit er een bijzondere paradox in de vaccinatie. Omdat het de kans vermindert dat je geïnfecteerd raakt, neemt ook de kans af dat je die betere bescherming krijgt. Plus dat (zie Israël) de kans groot is dat je niet alleen de dalende bescherming met een derde prik wel moet verhogen, maar dat dit een half of jaar later weer moet gebeuren. Hoe klein wellicht de risico’s zijn van het vaccineren, die worden op deze manier wel groter.

3. Vaccinatie dient dus vrijwel alleen om te voorkomen dat je ernstig ziek wordt/dood gaat

Juist omdat we nu ook weten dat het vaccineren om anderen te beschermen, minder effectief is omdat je nog steeds anderen kan infecteren (weliswaar met een kleinere kans), blijft eigenlijk als enige echte doel over het voorkomen dat je ernstig ziek wordt of dood gaat. En die kans verschilt enorm per persoon. De leeftijd maakt heel veel uit, de gezondheidssituatie (de zogenaamde comorbiditeiten), de kracht van je eigen immuniteitsstelsel.

4. Dus moet bij het vaccinatiebeleid leidend zijn hoe groot die kans is dat je ernstig ziek wordt of dood gaat.

En daar zijn we bij de kern beland van het vraagstuk van dit moment. Nu we al het bovenstaande weten, de volgende vraag: Als de kans dat ik ernstig ziek word heel klein zou zijn, waarom zou ik me dan laten vaccineren? Als ik daarmee de kans dat ik geïnfecteerd raak een stuk kleiner maak? Maar daardoor minder bescherming heb, zowel op de korte als (in nog sterkere mate) op de lange termijn?

Al eerder heb ik de grafieken uit Madrid laten zien die door Jose Gefaell (@chGefaell) worden bijgehouden. Dit is een recente van hem. Besef dat dit alleen degenen zijn waarvan via PCR-testen is vastgesteld dat ze positief zijn. En dat de vaccinatiegraad daar ongeveer gelijk is aan die van Nederland en men ook daar de Delta-variant heeft.

Case Fatility Rate (CFR)

De case fatility rate (CFR) is dus 0,1867%. Dat betekent dat 1 op de 550 van de geconstateerde gevallen eraan zijn overleden. Maar met twee belangrijke constateringen. Er zijn nog veel meer personen die wel geïnfecteerd zijn, maar niet als zodanig getest. Dit omdat men geen symptomen had, of zich niet liet testen. De schatting is dat tussen de 1 op de 3 en 1 op de 4 in deze tabel terecht is gekomen. Waarbij die verhouding bij jongeren het eerder 1 op de 6 à 8 zal zijn en bij de ouderen 1 op de 2.

En de andere constatering is dat de CFR sterk stijgt naar leeftijd. Als we bij de groep onder de 50 jaar nu eens aannemen dat 1 op de 5 zich heeft laten testen dan zijn de cijfers voor die groep als volgt: 78 overleden en 4 keer 750.000 geïnfecteerd. De IFR (Infection Fatility Rate) is dan 1 op de 40.000. Voor de groep onder de 30 is dat zelfs 1 op de 150.000.

Met de kennis van deze cijfers en wat we nu weten over de bescherming op langere termijn van de vaccinatie en van het geïnfecteerd zijn geweest, zouden de persoonlijke afwegingen om zich te laten vaccineren anders moeten liggen dan toen er gedacht werd dat de vaccinatie wel een langdurige bescherming gaf en dezelfde als geïnfecteerd zijn geweest. (En dat nog geheel los van de inschatting van de feitelijke risico’s op korte termijn van het vaccineren en die op langere termijn.)

De koerswending

Steeds meer beseft men dat de aanpak van Covid-19 – helaas – niet kan zijn dat als we maar een tijdje goed ons best doen en vrijwel iedereen vaccineren, dat dan het virus voor altijd is verdwenen. Men heeft geaccepteerd dat je met het virus moet leren leven. Zorgen dat de zieken goed worden verzorgd. Met (veel) meer inzet van medicijnen, waarvan steeds meer blijkt dat die ook werken. En zorgen voor de aanpassing van je zorgcapaciteit. Dat is niet alleen een kwestie van meer aantallen bedden en handen aan de bedden. Maar kan ook zijn om een aantal (nood-)ziekenhuizen volledig op Covid-19 te richten. En ja, via extra vaccinaties de echte kwetsbaren blijven beschermen.

Zeker de landen waar de vaccinatiegraad heel hoog is. Evenals de geconstateerde mate van immuniteit (zelfs als die in de tijd afneemt, omdat die voor een fors deel via vaccinatie is bereikt) blijft er eigenlijk geen andere keuze over om te doen wat Denemarken nu ook heeft aangekondigd. Daar is Covid-19 straks geen grote bedreiging van de samenleving en kunnen de wettelijke noodmaatregelen die zijn ingevoerd worden afgeschaft.

Vroeger of later zullen we dat in Nederland ook (moeten) gaan doen.

Maar dat vraagt vooral leiderschap en de massale bewustwording in de samenleving van hoe de situatie nu geworden is en wat de risico’s van het geïnfecteerd worden voor jou, met jouw persoonlijke kenmerken, echt is.

Dat is een forse verandering van het beleid dat Rutte en De Jonge voeren. En ik ben bang dat het nog een behoorlijke tijd zal duren, voordat die omslag in Nederland wordt gemaakt. Maar het is onvermijdelijk. En hoe eerder men zich dat bewust is en hoe eerder men maatregelen neemt voor dat andere nieuwe normaal, hoe beter dat is. Anders zullen we nog een herfst/winter ingaan met onnodige extra schade voor de samenleving en de volksgezondheid.

U heeft zojuist gelezen: De ingrijpende koerswending.

Blijf ons steunen in het op basis van wetenschappelijk onderzoek uit de hele wereld kritisch volgen van het beleid in Nederland. Geef af en toe een (kleine) donatie.