Mijn reactie op de Zembla uitzending over scholen

Leestijd: 6 minuten

Mijn reactie op de Zembla uitzending over scholen

In die uitzending van Zembla van gisteravond werd de volgende reactie van mij vermeld: “De keuze van de geïnterviewden en de vragen die gesteld zijn, zorgen voor een eenzijdig beeld van wat er gerealiseerd is en wat er vandaag de dag wordt gepresteerd.”

Normaliter ga ik altijd in op interviewverzoeken, maar dit keer niet. Hierbij mijn verantwoording:

Anderhalve maand geleden werden wij door scholen, die met ons schoolconcept/tools werken, erop attent gemaakt dat zij een vragenlijst van Zembla hadden ontvangen. Diverse directeuren stuurden ons de door hen ingevulde vragenlijst toe en gaven aan Zembla desgevraagd gemeld te hebben dat zij graag bereid waren tot een toelichting voor de camera.

Een paar weken geleden kreeg ik het verzoek van Zembla voor een interview dat anderhalf uur zou gaan duren. Ik kreeg de vraagpunten toegestuurd en ook een opgave van de mensen, die ook al voor de camera waren geweest.

Niet uitgenodigd

Zowel de vraagpunten als de keuze van geïnterviewden gaven aan wat de bedoeling was van de programmamakers. Geen van de schooldirecteuren, waarmee wij nog steeds werken en die over het algemeen positief hadden gereageerd, was door Zembla uitgenodigd.

Onderin treft u een geanonimiseerde ingevulde vragenlijst aan van één van die scholen. Ook die directeur wilde graag voor de camera verschijnen, maar heeft nooit meer wat van Zembla gehoord. De antwoorden van die vragenlijst geven een goed beeld van hoe een innovatieproces verloopt en de reactie is van de scholen die met ons samenwerken.

Natuurlijk is na de start van O4NT niet alles op rolletjes verlopen. Een innovatieproces is op zichzelf niet gemakkelijk. Niet alles gaat goed. Daar trek je lering uit en vervolgens doe je het beter. Ondersteunende software heeft op dag 1 ook nogal wat beperkingen. Maar door een goede samenwerking tussen de gebruikers en de makers vinden verbeteringen en uitbreidingen plaats.

Bij dat proces van leren van ervaringen en zo nodig bijstellingen verrichten, bleken er verschillen van mening te zijn onder de mensen van het eerste uur. Dat leidde er o.a. toe dat we op een gegeven moment, niet met elkaar verder zijn gegaan. Het lijkt erop dat ze via het meewerken aan de uitzending, daarover hun gram willen halen.

Salarisstrookjes

Ik vind het een gemis van Zembla dat als die ondervraagden uitspraken doen over hun bezwaren tegen de commercialisering van één en ander, de interviewers niet gevraagd hebben om hun salarisstrookjes te laten zien, terwijl ze bij ons werkten.

Hun antwoorden geven geen afgewogen beeld, maar een beperkt beeld van het eerste twee jaar, waar ze zelf medeverantwoordelijk voor de gang van zaken waren (o.a. als statutair directeur). De jaren erna zijn nieuwe krachten het concept verder gaan ontwikkelen en hebben we een pad gekozen, waar wij zagen dat scholen onze kracht en inzet goed konden gebruiken tegen prijzen die normaal zijn in de onderwijswereld.

Dit is met vallen en opstaan gegaan, maar je kan pas een goed beeld geven aan de kijkers als je ook de scholen, die wel tevreden zijn, aan het woord laat. Dan kan de kijker zich afvragen waarom het dus op de ene school wel goed werkt en op de andere minder goed of niet.

Wat ik niet probeer is nu mijn fouten in te dekken met dit stuk. Natuurlijk heb ook ik fouten gemaakt en ik neem daar ook mijn verantwoordelijk voor.

Maar de uitzending gaf nog meer dan ik vooraf al dacht een zeer eenzijdig beeld. Iets dat ook door scholen waarmee we werken (en die dus Zembla feedback hadden gegeven) is vastgesteld.

Reacties

Hieronder een korte bloemlezing uit de reacties die we van directeuren naar aanleiding van de uitzending hebben gekregen:

• Wij hadden bij de ontvangst van de vragenlijst direct het gevoel dat er verkeerde zaken bekeken werden. Het ging voor ons gevoel over alles behalve het onderwijsinhoudelijke.
• Wij gebruiken de software van sCoolSuite om vorm te geven aan ons eigen onderwijsconcept van gepersonaliseerd leren richting 21e eeuwse. Wij zijn erg te spreken over de manier waarop sCoolSuite met ons mee optrekt om deze software verder te ontwikkelen naar (ook) onze wensen.
• Vervelend en vermoeiend die eenzijdige berichting….Helaas ook typisch Nederlands….iets van hoofd en maaiveld…
  Wij zullen doorgaan met datgene waar we een rotsvast geloof in hebben.
• We kennen jullie en sCoolSuite goed genoeg om de uitzending met heel wat korreltjes zout te nemen en hebben alle vertrouwen in de toekomst van sCoolSuite en onze samenwerking.

Om een vernieuwingsproces in te gaan is voor alle betrokken niet makkelijk, maar -gelukkig- naar de mening van velen in het onderwijs wel noodzakelijk.

Selectie

Het is eenvoudig om alleen een selectie te maken van datgene wat niet goed is gegaan en dat dan ook nog aan te dikken door mensen die daar weer een eigen agenda bij hebben.

Gelukkig zijn er velen, al dan niet samen met ons, bezig om het goede traject wel te volgen. Ik wens ze daar veel succes bij en hoop (en denk) dat dit soort eenzijdige uitzendingen, ze niet zal ontmoedigen.

Hieronder nog de complete ingevulde vragenlijst van een van de deelnemende scholen die  volgens mij goed laat zien hoe deze innovatie op een school verloopt en welke rol we daarbij speelden en spelen.

Maurice de Hond

INGEVULDE ENQUETE ZEMBLA DOOR DE DIRECTEUR VAN EEN VAN DE DEELNEMENDE SCHOLEN

1) Wat is de reden dat uw school in zee wilde/ging met O4NT ?

O Individueel onderwijs

O Werkdruk leerkracht omlaag brengen

O Financieel gunstig

X  Anders, nl: adaptief-/gepersonaliseerd onderwijs

Toelichting:

Onze school wil leerlingen onderwijs op maat geven. Onderwijs in de zone van naaste ontwikkeling. De afgelopen jaren hebben wij gemerkt dat het leerstofjaarklassensysteem hiervoor niet toereikend was.  Sinds 2011 werken we met adaptieve software. Eerst met het systeem van Snappet. De directe feedback aan leerlingen, de mogelijkheid dat leerlingen m.b.v. software kunnen doorgroeien in niveau, en de mogelijkheid voor leerkrachten om aan ‘de achterkant van de software’ te kunnen zien waar de leerling op uitvalt (en daarop dus instructie kan geven) zagen en zien wij als meerwaarde voor het onderwijs.

In het onderwijsconcept O4NT kwamen deze zaken samen. De visie en organisatie van O4NT past bij de visie van de school. De tools van sCoolSuite helpen ons het onderwijs te organiseren. Met hun tools kunnen we de leerlingen, onafhankelijk van hun leeftijd, koppelen aan niveau en vervolgens aan instructiemomenten op dat niveau.  De educatieve software die wij gebruiken zijn overigens niet van sCoolsuite. Die leveren zij niet. Elke school is vrij om keuzes te maken welke methodes er worden gebruikt.

2) Hoe beoordeelt u de begeleiding vanuit O4NT nadat uw school aan de slag ging met het concept?

O Goed

X Voldoende

O Slecht

Toelichting: Ik ben tevreden over de samenwerking met sCoolsuite.

3) Voldoet of voldeed het nieuwe concept aan de verwachtingen?

X Ja

O Nee

Toelichting: 

Onze school is 2 jaar geleden gestart met dit concept. Ik ben trots op mijn team, leerlingen en ouders, voor wat er in die periode is bereikt. Het implementeren van een vernieuwing duurt vier tot acht jaar. Dat realiserende, maakt de trots alleen maar groter. Ik zie leerlingen die op hun eigen niveau groeien, die meer betrokken zijn bij hun eigen werk, en die weer met plezier naar school gaan.

4) Voldoet of voldeed de door O4NT geleverde software aan uw verwachtingen?

X  Ja

O  Nee

Toelichting:

De software is volop in ontwikkeling. Ook zie ik dat er zaken in de software worden ingebouwd waar we als school (scholen) om vragen.

5) Hoe beoordeelt u de kosten van het systeem?

O Hoog

O Goed

O Laag

Toelichting:

Zie bij vraag 9

6) Hoe beoordeelt u de schoolresultaten van de leerlingen die deelnemen/deelnamen aan het O4NT-concept?

O  Goed

X  Voldoende

O Matig

O  Slecht

Toelichting:

Op dit moment ben ik tevreden over de resultaten van de leerlingen. Maar ik ben voorzichtig bij het verbinden van conclusies. Resultaten van leerlingen hangen van veel méér zaken af dan het onderwijsconcept alleen. Op dit moment is mijn bevinding dat de (groepen) leerlingen méér groeien dan de periode vóórdat we met dit concept werkten. Een echte trendanalyse over meerdere jaren is in mijn optiek echter nog niet betrouwbaar genoeg. Daarvoor werken we te kort met het concept.

7) Werkt uw school nog met het concept van O4NT ?

X  Ja

O Nee

Toelichting:

Dit hopen we nog vele jaren te doen.

8) Indien de school is gestopt met O4NT: is de borg van 6 maandtermijnen conform artikel 28 van de samenwerkingsovereenkomst aan sCoolSuite vervallen?

O Ja, namelijk (bedrag)

O Nee

X Anders, namelijk: NVT

9) Hoeveel heeft de school globaal uitgegeven aan het concept (incl. kosten aanpassingen aan het gebouw) en waar bestonden de kosten uit?

Antwoord:

In vraag 5 en 9 vraagt u mij naar de financiële aspecten van het concept. Het zou echter niet juist zijn hierover harde bedragen te noemen, en die slechts aan de invoering van het concept op te hangen. De uitgaven zijn onlosmakelijk verbonden met een groter geheel. Andere uitgaven sparen wij weer uit. Zo kun je tegen de kosten van gebruik van het concept aanschaf van methodeboeken wegstrepen. Voor een methode van het vak taal bijvoorbeeld betaal je ook al gauw 30.000 euro over een periode van 8 jaar, voor een kleine school. Zulke uitgaven doen wij niet meer.

Maar het klopt dat een invoering geld kost. Cursussen en begeleiding kosten geld. Dat geldt voor elk ontwikkelthema in een school. En we hebben iPads aangeschaft. Waren we niet met dit concept begonnen, dan hadden we ongetwijfeld ook iPads of andere devices voor onze leerlingen gekocht. Die aanschafkosten zijn dus relatief. Voor wat betreft investeringen in het gebouw geldt hetzelfde.

Het vernieuwen van het WiFi-netwerk bijvoorbeeld stond al in de planning, en ook het opknappen van het gebouw, en daarbij het realiseren van een extra kantoor, viel onder regulier onderhoud.

Kortom, ik kijk genuanceerd naar de uitgaven, in het totale beeld van de school.

U heeft zojuist gelezen: Mijn reactie op de Zembla uitzending.

Volg Maurice de Hond op Twitter | Facebook | LinkedIn | YouTube.