Amish op het Binnenhof In de VS leven de Amish. Dat is een protestantse sekte die nog leeft zoals hun voorouders 200 jaar geleden leefden. Soms bekruipt mij het gevoel dat het Binnenhof ook een soort reservaat is, en de politici daar opereren zoals de Amish; leven in het verleden. Zij reageren alsof het nog 1848 is, […]
Lees volledig artikel: Amish op het Binnenhof
Amish op het Binnenhof
In de VS leven de Amish. Dat is een protestantse sekte die nog leeft zoals hun voorouders 200 jaar geleden leefden. Soms bekruipt mij het gevoel dat het Binnenhof ook een soort reservaat is, en de politici daar opereren zoals de Amish; leven in het verleden. Zij reageren alsof het nog 1848 is, direct na het instellen van de parlementaire democratie. Onlangs kwam ik weer een echt Amish-voorbeeld tegen.
Het betrof een interview van Vice Premier Rouvoet bij nu.nl. Daarin waarschuwde hij tegen “meningendemocratie”. Dit staat o.a. in het artikel waarin hij spreekt over opiniepeilingen: “We moeten de uitkomsten wegen, maar er ons niet door laten leiden. Dan heb je geen regering meer nodig en kan het land bestuurd worden door Maurice de Hond of mensen van de politieke barometer.”
De vicepremier bestrijdt de heersende opvatting dat de kloof tussen burger en politiek groter is geworden. “We moeten uitkijken dat de afstand juist niet zo klein is geworden dat regering en parlement direct reageren op de veronderstelde mening van de bevolking. Ik zag van de week een peiling waaruit bleek dat zoveel procent van de Nederlanders van mening is dat de opwarming van de aarde een hype is. Voor we het weten nemen we ook aan dat dat waar is en ondernemen we hierop actie als parlement en regering.”
Nu ga ik maar even voorbij aan de eigenaardigheid van de regels in het reservaat van de Amish dat iemand die 4% (!) van de bevolking achter zich heeft vice-premier kan worden. Maar Rouvoet denkt, zoals velen in het reservaat Binnenhof denken, dat het mandaat dat men bij een verkiezing van de kiezers krijgt, in feite onbeperkt is en duurt tot de volgende verkiezingen. Wat hij met dat mandaat doet, dat hij gekregen heeft van de kiezers, dat bepaalt hij volledig zelf. Of hij zich aan zijn verkiezingsprogramma houdt en/of aan de toezeggingen voor de verkiezingen aan zijn kiezers is louter een afweging van hemzelf.
O ja. En als je hem daarop aanspreekt dan zegt hij dat hij door de LEDEN van zijn partij tussentijds wordt ondersteund en bij de jaarlijkse vergaderingen niet wordt weggestemd. (Of hij refereert naar zijn -maar dat geldt dan alleen voor zijn het type van Rouvoet- speciale relatie met een hogere macht. Volgens mij ongeveer dezelfde macht waar de Amish hun levensstijl op baseren).
Voor de “Amish” op het Binnehof zijn opiniepeilingen alleen maar lastig. Zeker als men tot een regeringspartij behoort. Want die kunnen de fictie doorbreken dat wat de politici doen ondersteunt wordt door een (duidelijke) meerderheid. En dat is niet exclusief iets dat voor Rouvoet geldt, maar voor een politicus van welke partij ook op het moment dat hij in de regering zit. Eigenlijk willen de “Amish” in hun reservaat helemaal niets horen van de wereld erbuiten. Alleen een korte tijd voor verkiezingen want die kunnen invloed hebben op wat wijzigingen in de leiding van het reservaat. Maar zodra die verkiezingen zijn geweest sluit men de hekken van dat reservaat het liefst weer potdicht tot vlak voor de volgende verkiezingen.
(Sorry, nu moet ik dit even zelf corrigeren. Ik merk namelijk nogal vaak dat als er een controversieel onderwerp is en uit een opiniepeiling blijkt dat er wel een meerderheid is van Nederlanders die achter het standpunt van de regering staat, dan aarzelt men het niet om dat resultaat wel te gebruiken. Zoals minister Eurlings onlangs deed bij het spoeddebat over zijn voorstellen over kilometerheffing. Maar ik ben ervan overtuigd dat als er geen meerderheid was geweest dat hij niet alleen dat resultaat niet zou hebben gebruikt, maar had genegeerd of zelfs a la Rouvoet iets had gezegd waarbij hij had afgegeven op die opiniepeiling).
Ik heb al eerder beschreven dat uit www.stemmingtracker.nl blijkt dat bij 27 belangrijke stemmingen van de Tweede Kamer in 2009 in meer dan de helft van de gevallen de meerderheid van de Tweede Kamer een andere meerderheid was dan de meerderheid van de Nederlanders aangaf. Maar we weten toch hoe het binnen het reservaat bij veel stemmingen gaat. Regeringspartijen zijn voor en oppositiepartijen tegen (met soms wat uitzonderingen) of andersom.
Het oordeel wordt vaak niet gebaseerd op de merites van een voorstel, maar slechts op wie het voorgesteld heeft en hoe de machtspolitieke hazen vervolgens lopen. En bij de stemmingen spelen de opinies van de kiezers geen enkele rol. (Zoals bij de Amish moderne technologie van na 1850 zoals auto’s e.d., niet gebruikt worden).
Als je in dat reservaat leeft, zoals Rouvoet, dan roep je dus dat je bestrijdt dat de kloof tussen politiek en burger groter is geworden. En ook nog dat die afstand juist te klein aan het worden is. (En dan gebruik je nog een belachelijk voorbeeld ook. Uit onderzoek blijkt dat ongeveer 20% van de Nederlanders denkt dat menselijke activiteiten niets te maken hebben met de opwarming van de aarde. Lees hierrboven nog eens terug hoe onnavolgbaar Rouvoet dat resultaat van een onderzoek gebruikt om te laten zien hoe gevaarlijk de meningendemocratie wel kan zijn.) Het lijkt een beetje op dat interview van die andere Amish (Ter Horst), die opriep tot een opstand van de elite in VN. (Een soort oproep van de Amish in het reservaat aan mogelijke gelijkgestemden buiten het reservaat die daar met hun eigen zendingswerk moesten gaan beginnen).
Het onbegrip van hoe de wereld er anno 2010 uitziet is groot op ons reservaat in het hartje van De Haag. En de enige manier waarop de Amish reageert op de bedreigingen van die buitenwereld is de eigen interne regels nog meer aan te scherpen en toe te passen. En aan hun kinderen verschrikkelijke verhalen te vertellen over die boze buitenwereld.
En zo moeilijk is het niet om als modern politicus op het Binnehof te opereren anno 2010 en op een goede manier om te gaan met peilingen die inderdaad vrijwel permanent weergeven wat er onder de bevolking leeft (en wat Rouvoet c.s. ook verder zouden willen, dat is iets wat zal blijven bestaan). Hier volgen wat adviezen voor de bewoners van ons Reservaat:
– Je zit daar met een mandaat van de kiezer, wees daar 4 jaar lang bewust van.
– Bij belangrijke beslissingen is het goed om je ervan te vergewissen of jouw opvatting nog hetzelfde is als een duidelijke meerderheid van je mandaatgevers. Is dat niet het geval dan zijn er twee mogelijkheden. Probeer jouw mandaatgevers in meerderheid te overtuigen dat jouw opvatting de goede is (lijkt me een belangrijke kwaliteit van een politicus). Mochten ze het toch niet in meerderheid eens met je zijn vraag je dan eens af of zij misschien wel eens het bij het juiste eind hebben en jij niet en pas je opvatting aan.
Als je dat open, transparant en met respect met je mandaatgevers communiceert zal je je verbazen hoe vaak ze bereid zijn om jouw opvatting te volgen, maar ook dat ze als ze dat niet doen, ze toch wel eens gelijk kunnen hebben. Herinner je bij voorbeeld dat in Amsterdam in 1997 bij een referendum een meerderheid (65%) TEGEN de aanleg van de N-Z lijn was. Maar dat vervolgens de Amsterdamse Amish op basis van het feit dat de opkomst te laag was toch hun plannen hebben doorgezet, waarbij inmiddels is gebleken dat men sindsdien, en ook al ervoor, ongeveer alles fout heeft gedaan wat men fout heeft kunnen doen.
– Wees voorafgaande aan de verkiezingen eerlijk en transparant. Zeg alleen wat je inderdaad denkt daarna te kunnen realiseren en spreek ook je voorkeuren uit. En hou je na de verkiezingen aan wat je hebt toegezegd of -als er toch belangrijke redenen zijn om ervan af te wijken- doe dat pas na het toepassen van het vorig advies.
– Wees bereid bij belangrijke beslissingen waar blijkbaar een behoorlijk deel van de Nederlanders niet mee eens is dat aan een correctief referendum te onderwerpen. Alleen al het bieden van die mogelijkheid (bij voorbeeld als 1 miljoen Nederlanders dat ook expliciet wensen) zou er voor kunnen zorgen dat het vertrouwen in het politieke systeem bij de kiezer wordt versterkt. Men is namelijk bereid zich als het ware kwetsbaar op te stellen en de eigen beslissing te laten onderwerpen aan het oordeel van de mandaatverstrekkers. Vertrouwen is namelijk geen eenrichtingen weg. Je kan geen vertrouwen krijgen van de kiezer als je als politicus geen vertrouwen geeft aan de kiezer.
– En realiseer je ten slotte ook dat de kiezer niet gek is, goed geinformeerd, bereid zich te laten overtuigen als hij serieus genomen wordt, en veel minder irrationeel handelt dan de politicus vaak roept om zich daardoor aan die mening zoals geuit bij peilingen te kunnen onttrekken.
Er is echter een belangrijk verschil tussen het reservaat van de Amish en ons reservaat op het Binnenhof. De Amish gaan alleen over het leven binnen hun reservaat. Buiten het reservaat heeft niemand last van ze. Maar beslissingen van de Amish op het Binnenhof beïnvloeden de wereld erbuiten. (Gelukkig niet in de mate waarin zij dat zelf denken). En dan loop je het risico dat die buitenwereld de Amish binnen dat reservaat wegjaagt. Hetzij door gebruik te maken van de regels die in 1848 daarvoor zijn ingesteld of -als dat niet lukt of niet het gewenste resultaat heeft en er weer andere Amish gaan zitten- de regels van 1848 met geweld af te schaffen.
U heeft zojuist gelezen: Amish op het Binnenhof.
Volg Maurice de Hond op Twitter | Facebook | LinkedIn | YouTube.
