De VVD staat bij de onderhandelingen over de aanpak van asiel en immigratie op een belangrijke electorale tweesprong. De keuze die de VVD daarbij maakt lijkt ten grondslag te liggen aan hun opstelling bij de huidige moeizame onderhandelingen.
Lees volledig artikel: De tweesprong van de VVD
De tweesprong van de VVD
De inzet is hoog
De afgelopen dagen lees ik in de media de verbazing omdat blijkbaar de VVD/Rutte bij de discussies over een aanpak van de omvang van de asielzoekers/immigratie in Nederland het ineens hard speelt. Maar daarbij wordt blijkbaar niet ingezien dat, gezien de electorale ontwikkelingen, dit voor de VVD de enige mogelijkheid lijkt te zijn om te voorkomen dat ze hetzelfde lot ondergaan als het CDA en de PvdA.
Want laten we eens kijken naar de uitslagen van de Provinciale Statenverkiezingen tussen 2011 en 2023. Enerzijds de ontwikkeling van de VVD en anderzijds de ontwikkeling van het totaal aan partijen rechts van de VVD.
Terwijl in 2011 de VVD nog 20% haalde en de partijen rechts van de VVD 15%, zijn de cijfers dit jaar 11% en 36%. Ook valt goed te zien dat het bij de vier verkiezingen een trend is die de laatste keer nog verder versneld lijkt.
Hoewel de Tweede Kamerverkiezingen – op dit moment – pas gepland staan in 2025, is het wel een werkelijkheid die de VVD onder ogen moet zien. Het CDA vanaf 2012 en de PvdA vanaf 2017 laten zien hoe grote partijen uit het verleden electoraal fors kunnen wegzakken.
Knopen tellen
De electorale versplintering in 2017 zorgde ervoor dat de VVD uiteindelijk met 3 andere partijen ging reageren, waar onder D66. Op een aantal belangrijke dossiers (klimaat/stikstof en asielzoekers) lopen de standpunten tussen – de kiezers van – die partijen sterk uiteen. Door de grote winst van D66 in 2021 en de vele problemen bij de kabinetsformatie, kwam de VVD steeds meer in een situatie dat die partij compromissen moest sluiten, die door de eigen kiezers niet in dank werden afgenomen. Mede daarom het slechtste verkiezingsresultaat sinds Wiegel aantrad (11%), maar ook de grote groei rechts van de VVD.
Hoezeer de kiezers van de VVD/CDA en D66/ChristenUnie uit elkaar liggen t.a.v. het onderwerp “asielzoekers” blijkt uit de reactie op de stelling “we krijgen veel te veel asielzoekers in ons land”.
Met deze stelling is het eens:
- Heel Nederland: 72%
- D66-kiezers: 31%
- ChristenUnie-kiezers: 42%
- CDA-kiezers: 80%
- VVD-kiezers: 93%
Dit is afgezet tegen het huidig stemgedrag. Als gekeken wordt hoe de uitslag is afgezet tegen het stemgedrag uit 2021 dan zien we bij D66, CDA en ChristenUnie duidelijk hogere percentages. Dat betekent dat ze met name sinds 2021 kiezers zijn kwijtgeraakt die het eens waren met deze stelling!
Van alle uitdagingen waar de regering voor staat om aan te pakken in de komende tijd, zien we dat bij het onderwerp “asiel/immigratie” de verschillen in opvattingen tussen de kiezers van de verschillende regeringspartijen het grootst is.
De keuzes die de VVD nu gaat maken zal grote gevolgen hebben voor de electorale positie van de VVD in de toekomst.
Achter de schermen
Ik weet niet wat er achter de schermen binnen de VVD wordt besproken. Of welke afwegingen Premier Rutte maakt. Maar ik kan me het volgende goed voorstellen:
De kans dat het kabinet echt de eindstreep haalt wordt ook bij de coalitiepartijen niet hoog ingeschat. Als het kabinet inderdaad breekt dan is het onderwerp “asiel/immigratie” voor de VVD een veel beter onderwerp dan dat als het gebeurt bij een van de andere onderwerpen en de breuk ontstaat door één van de andere partijen.
Het zou mij niet verbazen dat deze bewustwording er in de afgelopen weken bij de VVD is gekomen en dat men daardoor t.a.v. het onderwerp “asiel/immigratie” een standpunt inneemt waarbij D66/ChristenUnie moeten slikken en anders is dit het einde van de coalitie.
Voor de electorale positie van de VVD op zowel de korte als lange termijn is dat een betere strategie dan in te stemmen met een compromis, dat door het overgrote deel van de kiezers van de VVD en rechts van de VVD niet wordt gewenst.
Als D66 en ChristenUnie instemmen met de hardere lijn van de VVD is dat electoraal gunstig voor de VVD. Als het kabinet breekt op dit onderwerp ook.
De komende dagen zullen hier meer over laten zien.
U heeft zojuist gelezen: De tweesprong van de VVD.
Volg Maurice de Hond op Twitter | Facebook | LinkedIn | YouTube.
Deze website opereert dankzij de financiële steun van de bezoekers en kent geen paywall of adverteerder. Klik hier als u een (kleine) donatie wilt geven. Onze dank is groot.
