2. Politiek

NSC stond begin november 2023 nog op 30 zetels. Dat de lage score van 11 zetels nu gepaard gaat met fors lagere vertrouwenscijfers voor Pieter Omtzigt maakt het een hele zware opgave om de weg naar omhoog te vinden. Zeker omdat de resterende NSC kiezers voor de helft wel en voor de helft niet met de andere drie partijen regeren.

Het is nu het moment om een heel andere weg in te slaan bij de formatie. Met deze aanpak is er snel een regering te vormen, die gebaseerd is op het draagvlak onder de bevolking per onderwerp. Kan polarisatie tegengaan en samenwerking bevorderen.

Men speelt in Den Haag met vuur als deze formatiepoging mislukt. Het is lang niet voorgekomen dat een forse meerderheid van de bevolking achter een bepaalde combinatie staat. Maar ons achterhaalde politieke stelsel werkt deze problematiek in de hand met alle gevolgen van dien.

De PVV haalt een all-time-high van 50 zetels. NSC is wel langzaam aan het wegzakken. Nog steeds is er onder de kiezers van de formerende partijen een sterke voorkeur dat deze formatie lukt. En als het niet lukt dan geeft 59% aan dat er nieuwe verkiezingen moeten komen.

Er is een voorspelling voor de totale uitslag van de Europese Parlementsverkiezingen, die een verschuiving naar rechts aangeeft. Maar de kans is groot dat de beweging naar rechts nog groter is dan daarbij wordt ingeschat.

De nieuwste peiling mag historisch genoemd worden. De PVV is met 49 zetels meer dan 4 keer zo groot als de VVD (12) geworden. Het vertrouwen in Yeşilgöz is verder gedaald, zodat ze onder de VVD-kiezers van TK2023 lager scoort dan Plasterk, Omtzigt en Van der Plas.

Het onderwerp migratie, integratie en asielzoekers is een onderwerp dat de politieke en electorale processen in Nederland, de laatste tijd sterk heeft beïnvloed. Aan de hand van 8 stellingen is een goede indruk te geven van de opvattingen van de Nederlanders en de relatie met de politieke voorkeur. En ook de dominante positie van de PVV erbij.

Net zoals na alle andere Tweede Kamerverkiezingen wordt er opgeroepen om peilingen te verbieden. Maar in de kern is dat juist anti-democratisch. Beter is om met systeemwijzigingen te zorgen dat strategisch stemmen niet meer nodig is.

Op basis van citaten uit artikelen op onze site vanaf begin 2020 is goed te zien hoe de huidige politieke en electorale situatie in Nederland zich al lang heeft aangekondigd. Maar het geeft ook aan hoe groot de urgentie is tot ingrijpende veranderingen in Den Haag.

Ook de VVD lijkt in een vergelijkbare positie gekomen te zijn als het CDA en de PvdA. In 2021 haalde de VVD nog 34 zetels en nu scoort de partij 13 zetels. Er wordt een beeld gegeven van die ontwikkeling en bekeken wat dat nu voor die partij en politiek Den Haag zou moeten gaan betekenen.

De trend van de week na de verkiezingen zet zich verder door met recorduitslagen voor de PVV en de VVD. Ook zien we hoe het vertrouwen is in diverse politici en hoe men reageert op diverse regeringscombinaties en premiers.

Uitgaande van de verkiezingsuitslagen per gemeente is een interessant beeld te geven van de opbouw van de uitslag van 22 november jl. En wat de parallellen en verschillen zijn met de recorduitslagen uit het verleden.

Vanuit de onderzoeken van Peil.nl vanaf TK2021 is een goed beeld te geven van waar de verkiezingswinst van de PVV vandaan kwam en wat dit verder betekent voor de electorale positie van de VVD en de andere partijen. Maar het geeft ook een indicatie voor de toekomst.

De drie grote partijen uit het verleden hebben nu nog maar een fractie van hun aanhang van toen. Om een stabiele regering te krijgen, waarmee polarisatie kan worden tegengegaan, moet nu op een andere manier een regering gevormd worden. Daarom dit voorstel voor de verkenner/informateur en de politieke partijen. Het zorgt ervoor dat de democratie toekomstbestendig is.

Door de opstelling van de VVD tijdens de eerste fase van de kabinetsformatie raakt de VVD een derde van haar kiezers kwijt. De PVV evenaart haar record van 42 uit januari 2016. Het overgrote deel van de kiezers van PVV, BBB, NSC en VVD willen deze vier partijen in de regering en een meerderheid van hen accepteert Wilders als premier.

De verkiezingsuitslag van TK2023 naar een groot aantal kenmerken.

Dit zijn de redenen van de grote verkiezingswinst van de PVV. En tegelijkertijd een handleiding hoe de politieke leiders over hun eigen schaduw heen kunnen springen.

Dit is de laatste peiling van Peil.nl en de prognose voor deze historische verkiezingen. Het lijkt vooral een tweestrijd te worden tussen PVV en PvdA/GroenLinks. Vooral de keuzes van de strategische stemmers en de mate van opkomst in het land zal de uitslag morgen bepalen met de PVV de grootste kans om eerste te worden.

Deze week heeft er een ingrijpende verschuiving plaatsgevonden in electorale voorkeuren. De PVV steeg abrupt 5 zetels, terwijl NSC juist 5 zetels daalde. Daardoor staan nu VVD en PVV bovenaan, op 3 zetels gevolgd door NSC en PvdA/GroenLinks. Dit lijkt de gamechanger te worden van deze verkiezingen.

Via Peil.nl stellen we in twee fasen vast wat Nederland denkt/vindt van belangrijke onderwerpen van dit moment. De vragen zijn vanuit de bevolking voorgesteld. Vandaag de eerste 19 vragen. Door de resultaten te delen via sociale media, kunt u ook anderen laten zien wat Nederland echt vindt.

NSC staat nu nog maar 1 zetel voor op VVD. PVV nog maar 3 zetels minder dan PvdA/GroenLinks. Het verslag van vandaag laat zien wat er nog kan verschuiven in de laatste 10 dagen.

Na de eerste campagneweek is NSC duidelijk gestegen en staat nu los van de VVD en PvdA/GroenLinks. Onder kiezers van NSC en VVD is een duidelijk grotere voorkeur voor een coalitie met PVV dan met PvdA/GroenLinks. Dat kan tijdens de campagne nog een rol gaan spelen.

Eén maand voor de verkiezingen (nog) geen verschuivingen. Het oordeel over de premierskandidaten van de 5 grootste partijen laat zien waar de electorale kansen en bedreigingen liggen voor die partijen. De posities van Timmermans en Wilders verschillen minder van elkaar dan men zou denken.

Zeer weinig electorale verschuivingen na een week met ingrijpende gebeurtenissen. Dat zou wel eens stilte voor de storm kunnen zijn. Met name rechts van het midden zouden zich nog forse verschuivingen kunnen voordoen.

PVV stijgt verder naar 19 zetels. Grote verschillen in electorale keuzes tussen degenen die zich wel en geen zorgen maken over hun financiële toekomst. Rondom Extinction Rebellion sterke polarisatie in de samenleving.

TK2023 belooft de verkiezing te worden met het grootste aantal verschuivingen van zetels ooit. Via drie grafieken laten we het verloop sinds begin 2021 zien.

Hoewel de electorale verschuivingen van week tot week nog niet zo groot zijn wijst alles erop dat we staan te wachten op een uitbarsting van een vulkaan op 22-11-23.

Met nog 74 dagen voor de verkiezingen kan de huidige periode beschouwd worden als een opwarmronde. Maar ook dan zien we al een aantal interessante aanwijzingen.

Met Mona Keijzer als premierkandidaat zijn de electorale krachtsverhoudingen weer veranderd. Van de drie bekende kandidaten op dit moment scoort ze nu het hoogst. Het is u wachten op wat NSC gaat doen.

Tweede Kamerverkiezingen waren en zijn steeds ook Premierverkiezingen. De zittende premier won vrijwel steeds. Maar als de premier niet meedoet, zoals in 2002, zijn de verschuivingen het grootst en de campagne het bijzonderst. In 2023 worden het historische verkiezingen met ook een grote kans dat de winnende lijsttrekker niet de premier zal worden.